بررسی ظرفیت ها و چالش های شبکه های اجتماعی مجازی در زمینه تبلیغ دین و ارائه الگوی مناسب

امروزه هنوز عده بسیاری اثربخش¬ترین و اصلی¬ترین شیوه برای تبلیغ دین را تبلیغ سنتی می¬دانند، اما از دید برخی دیگر، با حفظ اهمیت جایگاه تبلیغ سنتی، می¬بایست در کنار آن، از ابزارهای ارتباطی مدرن(به ویژه اینترنت و شبکه¬های اجتماعی مجازی) برای تبلیغ دین بهره گرفت. موضوع شبکه¬های اجتماعی مجازی، عملکرد و آثار آنها را هر¬گونه که بررسی کنیم، بی¬شک موضوعی بسیار مهم است که باید موضع خود را در قبال آن روشن و سازوکار تعامل با آن را تبیین کنیم؛ تحقیق پیش¬رو درصدد شناسایی ظرفیت¬ها و چالش¬های شبکه¬های اجتماعی مجازی در زمینه تبلیغ دین است. این پژوهش از حیث هدف، پژوهشی کاربردی است که با روش ترکیبی (اسنادی و میدانی) اجرا شده است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق با مراجعه به منابع و نیز مصاحبه عمیق با کارشناسان رسانه و تبلیغ گردآوری شده است. در این پژوهش با بیان چیستی شبکه¬های اجتماعی مجازی، مهمترین فرصت¬ها چالش¬ها و بایسته¬های تبلیغی این شبکه¬ها به شرح ذیل شناسایی شد: الف: مهم¬ترین فرصت¬ها: «انتشار سریع و آزادانه اخبار و اطلاعات، امکان عبور از مرزهای جغرافیایی و آشنایی با افراد، جوامع و فرهنگ¬های مختلف، تقویت و شکل-گیری خرد جمعی، امکان بیان ایده¬ها به صورت آزادانه و آشنایی با ایده¬ها، تبلیغ و توسعه ارزش¬های انسانی و اخلاقی در عرصه جهانی، توسعه مشارکت¬های مفید اجتماعی، افزایش سرعت در فرایند آموزش و ایجاد ارتباط شبانه¬روزی بین استاد و شاگرد، افزایش اعتماد، صمیمیت و صداقت در فضای سایبر» ب: مهم¬ترین چالش¬ها: «شکل¬گیری و ترویج سریع شبهات و اخبار کذب، تبلیغات ضددینی و القای شبهات، نقض حریم خصوصی افراد، انزوا و دور ماندن از محیط¬های واقعی اجتماع، تأثیرات منفی رفتاری، فقدان سواد رسانه‏ای لازم» ج: مهم-ترین بایسته¬های تبلیغ دین در شبکه¬های اجتماعی مجازی: «لزوم تشکیل شورای سیاست¬گذاری تبلیغ مجازی، ارتقای تبلیغ دین از طریق تأکید بر جنبه های روان شناختی، آسیب¬شناسی و شناخت مخاطب»د: در بخش آخر نیز به برخی از ویژگی¬های مبلغ در فضای مجازی اشاره¬ شد.