بررسی آشیان بوم شناختی و مدل سازی مطلوبیت رویشگاه گونه ferula xylorhachis rech.f. در استان خراسان رضوی

این تحقیق به منظور بررسی آشیان بوم شناختی و مدل سازی مطلوبیت رویشگاه گونهferula xylorhachis rech.f. در استان خراسان رضوی انجام شد. در این بررسی ابتدا نقاط پراکنش گیاه مشخص شد. سپس فنولوژی، شکل زیستی و وضعیت حفاظتی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. آناتومی ساقه، برگ، دمبرگ، دمگل آذین با استفاده از روش کارمن زاجی- سبز متیل مطالعه شد. خصوصیات خاک نظیر ph، ec، caco3، میزان فسفر، میزان پتاسیم، بافت خاک، ازت کل، کربن آلی تعیین شد. سیستم شاخص اکولوژیکی بورهیدی برای تعیین شاخص اکولوژیکی گیاه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین پراکنش بالقوه گونه با توجه به لایه های اقلیمی حال و آینده پیش بینی گردید. نتایج نشان داد که f. xylorhachis گیاهی چند ساله، بدون کرک، با یقه ای چوبی، بوته ای، دارای شکل زیستی همی کریپتوفیت که تکثیر آن در طبیعت از طریق بذر صورت می گیرد. این گیاه در خاک غیر شور و دارای بافت سیلت-لومی از تراکم بالایی برخوردار است. بررسی های فنولوژی این گونه گیاهی نشان می دهد که اولین نشانه های رشد و فعال شدن جوانه های رویشی در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت می باشد. گلدهی از اواسط خرداد شروع شده و تا اواسط تیر گل ها به میوه تبدیل می شوند و بذردهی در اواخر مردادماه به اتمام می رسد. از لحاظ حفاظتی در طبقه بندی iucn هیچ اطلاعاتی ثبت نشده و هیچ گونه تصمیم حفاظتی اتخاذ نشده است. با توجه به اطلاعات اکولوژیکی به دست آمده و سیستم شاخص اکولوژیکی بورهیدی به f. xylorhachis در مناطق مختلف از لحاظ منبع حرارتی، رطوبت خاک، برهمکنش خاک زیستگاه، میزان ازت، شدت نور زیستگاه و شوری خاک به ترتیب رتبه 8، 5، 6، 2، 9 و 0 تعلق گرفت. با توجه به بررسی های انجام شده در این مطالعه و تغییرات اقلیمی طی سال های آینده درجه نزدیک به تهدید (nt) برای این گونه پیشنهاد می شود. با توجه به این که این گونه بوم زاد ایران می باشد و از لحاظ دارویی حایز اهمیت است، حفاظت از آن و یافتن عامل اقلیمی موثر بر حضور گونه ضروری به نظر می رسد. مدل سازی پراکنش بالقوه این گونه، بیان می دارد که در آینده ای نزدیک محدوده مناسب برای حضور گونه بسیار کاهش می یابد، زیرا با مقایسه مدل زمان حال با آینده (2040) بسیاری از مناطق مساعد حضورگونه نامساعد خواهند شد.