عوامل موثر بر شکل گیری سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی

فروپاشی شوروی باعث تحول عظیم در جغرافیای سیاسی منطقه شدو تهدید دیرین همسایه شمالی ایران از بین رفت وایران خواست با کشورهای استقلال یافته ای که طی قرون متمادی جزو خاکش بوده وتحت تاثیرفرهنگ و تمدن آن قرار داشتند رابطه برقرار کند ولی دیری نگذشت که هر یک از این کشورها برای حل بحران های گوناگون خود، رویکردهای متفاوتی را در پیش گرفتند رویکردهایی که باعث صف آرایی قدرتهای بزرگ منطقه ای وفرا منطقه ای در ابعاد وصور مختلف شدواین امر سیاست خارجی ایران را با چالش ها وسوالات گوناگون مواجه ساخت.ایران بجای تاثیر گذاری بر تحولات سیاسی واقتصادی منطقه قفقاز وحوزه دریای خزر،بیشتر بعنوان تاثیر پذیر تحولات قلمداد می شود. مساله اساسی این تحقیق این است تا عوامل اساسی تاثیرگذار برسیاست خارجی ایران در قبال منطقه قفقاز جنوبی را مطالعه کندو بنظر می رسدعوامل ژئو اکونومیک، ژئو پلیتیک،روابط خارجی ایران با قدرتهای فرا منطقه ای( امریکا،اتحادیه اروپا،ناتو، اسرائیل ) وبالاخره عامل حفظ وحدت ملی وتمامیت ارضی، مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر سیاست خارجی ایران دراین منطقه است. این تحقیق در پنج فصل سازماندهی شده است. درفصل اول، چارچوب نظری را آورده ایم ودر فصل دوم عوامل ژئو اکونومیک موثرسیاست خارجی ایران یعنی تعیین رژیم حقوقی دریای خزرومساله انتقال انرژی وروابط تجاری واقتصادی ایران با سه کشور قفقاز جنوبی را طی دودهه بررسی کردیم.در فصل سوم مسائل ژئوپلیتیک منطقه را ذکر کرده ایم تا بدانیم کدام عوامل ژئوپلیتیک بر سیاست خارجی ایران در منطقه تاثیر می گذارد. درفصل چهارم ابتدا روابط خارجی ایران با قدرت های فرا منطقه ای( امریکا، اتحادیه اروپا،ناتو،اسرائیل) وبعد قدرتهای منطقه ای(روسیه وترکیه) رابطورجداگانه مورد بررسی قرار دادیم تا بدانیم هر یک ازکشورها با چه اقداماتی بر سیاست خارجی ایران تاثیر می گذارند.درفصل پنجم عامل وحدت ملی وحفظ تمامیت ارضی رادر طول دو سده، بعنوان مهم ترین دغدغه حکومت های متفاوت ایران را بیان کردیم ومهمترین دغدغه فعلی که تمامیت ارضی ما را تهدید می کند مساله پان ترکیسم وپان آذریسم است.