تعیین نشانگرهای issr مرتبط با صفات زراعی در گندم

شناخت تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ذخایر توارثی یکی از فعالیت های مهم درزمینه ی به نژادی و حفظ ذخایر ژنتیکی در گیاهان است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در 48 ژنوتیپ گندم، تکثیر مکان های ژنی با استفاده از 10 آغازگر issr در آزمایشگاه ژنتیک و اصلاح نباتات دانشکده ی کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس انجام شد. از تعداد 62 قطعه ای که در کل ارقام تولید شد، 41 قطعه چند شکل بودند. تعداد باندهای چند شکل از 2 تا 8 به ازای هر آغازگر متفاوت بود. بیشترین باندهای چند شکل مربوط به آغازگر pri-10 بود. مقادیر pic بین 375/0 تا 498/0 و شاخص نشانگری mi هم بین 75/18 تا 84/39 در هر آغازگر متغیر بود. بیشترین درصد چندشکلی به آغازگرهای pri-4 و pri-10 با 80 درصد و کمترین درصد چندشکلی به آغازگرهای (pri-2+pri-4)، (pri-3+pri-4) و pri-5 با 50 درصد تعلق داشت. آغازگر (pri-3+pri-4) بیشترین میزان شاخص شانون را با مقدار 666/0 و آغازگر pri-5 با 502/0 کمترین میزان شاخص شانون را نشان دادند. بیشترین میزان تنوع ژنتیکی نی در آغازگر (pri-3+pri-4) با مقدار 474/0 و کمترین میزان تنوع ژنتیکی نی در آغازگر pri-5 با مقدار 336/0 مشاهده شد. بیشترین تعداد آلل موثر برای آغازگر (pri-3+pri-4) با مقدار 908/1 و کمترین تعداد آلل موثر برای آغازگر pri-5 با مقدار 584/1 به دست آمد. بیشترین میزان شاخص نشانگری مربوط به آغازگر pri-4 با مقدار 84/39 به دست آمد که نشان دهنده قدرت تفکیک بالاتر این آغازگر نسبت به سایر آغازگرها است و کمترین شاخص نشانگری در آغازگر pri-5 با مقدار 75/18 مشاهده شد. تجزیه ی خوشه ای به روش upgam و با استفاده از ضریب تشابه ژاکارد، 48 ژنوتیپ را در چهار گروه مجزا گروه بندی کرد. تجزیه ی ارتباط نتایج حاصل نشان داد نشانگر issr یک سیستم نشانگری قابل اطمینان برای آشکارسازی سطح بالایی از چندشکلی است و می توان از آن به عنوان ابزار مفیدی در بررسی تنوع ژنتیکی و انجام برنامه های اصلاحی در گندم استفاده نمود.