شمایل نگاری وقایع عاشورا بر روی کاشی های شبستان زینبیه تکیه معاون الملک کرمانشاه

تکیه معاون الملک جلوه گاه هنر مذهبی و حماسی و چهره های تاریخی ایران، یکی از بناهای مهم تاریخی شهر کرمانشاه است ،که از دوره ی قاجار به یادگار مانده است.این گفتار به بررسی تاریخی روایات ترسیم شده در نقاشی های تکیه معاون الملک کرمانشاه در قسمت زینبیه با موضوع عاشورا می پردازد و طی یک مطالعه ی تطبیقی، آنها را با کتاب های زمان خود مقایسه می کند.در نقاشی های تکیه معاون الملک، قسمت زینبیه، شاهد تجمع تعداد زیادی روایت هستیم، در مورد منشاء و چگونگی پیدایش آن ها اطلاع دقیقی در دست نیست و به نظر میرسد که سر منشاء بسیاری از آن ها را می توان در حوادث تاریخی، مرثیه ها ، سوگواری ها، مجالس وعظ و تعزیه ها یافت.از مهمترین منابعی که احتمال می رود در ترسیم روایات این نقاشی ها موثر بوده باشد، مقاتل هستند و از جمله پرآوازه ترین این مقاتل بین مردم مقتل «روضه الشهدا» اثر «ملاحسین کاشفی»است.نثر بسیار جذاب و آمیخته بودن حوادث با جزئیاتی بیش از یک کتاب تاریخی، باعث رواج و انتشار گسترده ی این کتاب در اواخر قرن دهم هـ. ق و پس از آن شد.در این مقاله، تعدادی از نقاشی های قسمت زینبیه با موضوع عاشورا با کتاب روضه الشهدا و همینطور مقتل معتبر دیگر تطبیق داده شده است، تا بدین ترتیب میزان وام گیری نقاشی ها از این مقاتل مشخص شود.در مرحله بعدی، به توصیف و تفسیر آثار پرداخته می شود. در نتیجه این تحقیق، روشن می شود که اگر چه میزان تاثیر پذیری این آثار از روضه الشهدا بالا است ،اما نقاش از سایر مقاتل و همین طور داستان هایی که بین مردم رواج داشته نیز بهره زیادی برده است.اصالت تاریخی روایت چندان برای او اهمیت نداشته و بیشتر سعی کرده وقایعی را به تصویر بکشد که از لحاظ عاطفی بر روی خود و مخاطبش تاثیر گذاری بیشتری داشته است.