کارکردهای ارتباطی تولی و تبری در حج

پایان نامه
چکیده

در اسلام دو اصل به نام «تولی» و «تبری» وجود دارد که از فروع دین شمرده می شود. در آیات قرآن این دو اصل به عنوان نشانه ایمان و در روایات به عنوان محکم ترین دستگیره ایمان معرفی شده است. در همه ی اعمال و عبادات از جمله حج، تولی و تبری وجود دارد و بر اساس روایات دینی تولی و تبری دو رکن مهم حج محسوب می شوند. از آنجا که حج آینه تمام نمای اسلام و جلوه گاه شریعت اسلام است از ابعاد مختلفی می تواند مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش، کارکردهای ارتباطی تولی و تبری در حج، مورد بررسی قرار گرفته است. برای رسیدن به هدف مذکور، از روش تحقیق کیفی، از نوع اسنادی و کتابخانه ای، به شیوه تحلیلی با رویکرد کارکرد گرایانه با تکیه بر منابع اسلامی استفاده شده است. از آنجا که اندیشمندان اسلامی بر اساس منابع اسلامی، چهار گونه ارتباط را برای انسان در نظر گرفته و کارکرد اصول و فروع دین را در پاسخ به این چهار ارتباط می دانند، با تکیه بر منابع اسلامی کارکرد تولی و تبری در حج را در ارتباطات چهارگانه انسان مورد بررسی قرار دادیم. از مجموع مباحث مطرح شده در این تحقیق به این نتیجه رسیدیم که جای جای سرزمین وحی و حرم امن الهی و معارف و مناسک حج، تجلی گاه تولی و تبری هستند و همچنین التزام به «تولی و تبری» در حج در چهار بعد ارتباط «انسان با خدا»، «انسان با خود»، «انسان با انسان» و «انسان با طبیعت» دارای کارکردهای بی شماری است. برخی از این کارکردها در ارتباط «انسان با خدا» که از طریق انجام مناسک حج صورت می گیرد عبارت اند از: آمرزش گناهان، تشبه به ملائکه، کسب اخلاص، رسیدن به تکامل، شفاعت فرشتگان، استجابت دعا، کسب تقوی و ... و در بعد ارتباط «انسان با انسان» کارکردهایی چون؛ طرد فاصله طبقات اجتماعی، خدمت رسانی، تجدید پیمان با ولایت، آموزش تلاش و کوشش در زندگی، حفظ شعائر الهی، تبلیغ دین، نمایش قدرت اسلام، کمک به فقرا، بیداری و آگاهی بخشی، ترسیم خط مشی حکومت اسلامی، وحدت و انسجام بخشی در بین مسلمانان و کنار گذاشتن اختلافات، مجالست و مشابهت داشتن به اهل بیت و در بعد ارتباط «انسان با خود»، تولی و تبری باعث خودشناسی و معرفت نفس می شود؛ و در نهایت در بعد ارتباط «انسان با طبیعت» از مجرای قوانینی که در آن تشریع شده، التزام به تولی و تبری در حج، باعث قطع تعلق حبی از طبیعت در برابر ولایت الهی و همچنین باعث حفظ محیط زیست از جانب حج گزار می شود.

منابع مشابه

تولی و تبری در شعر ناصرخسرو

سده پنجم هجری، قرن تلاقی فرهنگهای گوناگون در سرزمینهای اسلامی و نمودار گسترش زبان وادبیات عرب درپی کوششهای دانشمندان اسلام است. زبان عربی ضمن تأثر از فصاحت و بلاغت قرآنی در لفظ و اثر پذیری محتوایی از مفاهیم وگزاره های دینی، در عقیده وگفتار عالمان و شاعران ملل دیگر اثر گذاربوده است. کاربرد الفاظ قرآنی و مفاهیم اعتقادی به ویژه درآثار ادیبان و شاعران، بازتاب خاص یافته است. از جمله شاعران دین مدار ...

متن کامل

تولی و تبری در شعر ناصرخسرو

سده پنجم هجری، قرن تلاقی فرهنگهای گوناگون در سرزمینهای اسلامی و نمودار گسترش زبان وادبیات عرب درپی کوششهای دانشمندان اسلام است. زبان عربی ضمن تأثر از فصاحت و بلاغت قرآنی در لفظ و اثر پذیری محتوایی از مفاهیم وگزاره های دینی، در عقیده وگفتار عالمان و شاعران ملل دیگر اثر گذاربوده است. کاربرد الفاظ قرآنی و مفاهیم اعتقادی به ویژه درآثار ادیبان و شاعران، بازتاب خاص یافته است. از جمله شاعران دین مدار ...

متن کامل

کارکردهای دیپلماسی فرهنگی حج در ایجاد وحدت و انسجام مسلمانان

وحدت‌ از‌ مهم‌ترین نیازهای امروز بشر و از جمله سفارش‌های مؤکد قرآن کریم و پیشوایان معصوم:  است‌. اسلام‌ هرگونه‌ مرز بندی فکری، سیاسی، اعتقادی‌،  طبقاتی و نژادی‌ را‌ نفی می‌کند و بر همین اساس‌، علمای اسلام همواره‌ در راستای وحدت‌ امت‌ اسلامی حرکت‌ و تلاش‌ کرده و منادی‌ وحدت‌ بوده‌اند و در سیرة‌ عملی خود، با محور قرار دادن‌ قرآن‌ کریم و سیرة‌ معصومین: ، در جهت‌ تعلیم‌ معارف‌ دین‌ و حفظ‌ آن‌...

متن کامل

مروری بر کارکردهای گوناگون مناسک حج

پرستش و تقدس از دیرباز در میان اقوام مختلف وجود داشته و مناسک، جایگاه ویژه‌ای در بین ادیان و مذاهب، به خود اختصاص داده است. دین اسلام نیز در این خصوص مستثنی نیست و به‌جا آوردنِ مناسک، زیارت قبور، توسّل جستن و شفاعت خواستن از خداوند و ائمه و پیامبران، از مهمترین امور دینی قلمداد می‌گردند. از مهم‌ترینِ این مناسک می‌توان به حج اشاره کرد. حج، آمیزه‌ای از کنش‌های فیزیکی انسان‌ها در جغرافیای کعبه است که...

متن کامل

تولی و تبری از منظر آیات و روایات در سوره ممتحنه

بررسی وجوه تناسب معنوی در آیات سوره ممتحنه و بررسی دقیق تر محوریت این سوره و تطابق آن ها با قرآن و روایات معصومین معلوم می شود آغاز سوره ممتحنه با اظهار تبری از دشمنان خدا و رسول خداست و در انتها نیز تأکید بر نهی تولی از مغضوبین الهی (که در واقع دشمنان وصی رسول و پیامبر و خدایند) به پایان می رسد. در واقع تبری نشانگر وحدت رویه ای است که حاکم بر این سوره می باشد. در هر آیه از این سوره مظاهر و جلو...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

سایر - دانشکده علوم حدیث

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023