مطالعه جمعیت شناختی تعیین کننده های امید زندگی: تحلیلی استان مقطعی بر اساس داده های سال 1385

هرچند مرگ و میر بیشتر یک پدیده بیولوژیکی است ولی با گذشت زمان و در اثر پیشرفت در دانش انسان این مهم پدیدار گشته که جنبه های دیگر از زندگی بشر نظیر جنبه های اقتصادی- اجتماعی در نوسانات و تغییرات مرگ اثرگذار هستند. افزایش امید زندگی و کاهش مرگ و میر تحت تاثیر عوامل متعددی است که در تعامل با هم هستند. تعیین سهم هر یک از این عوامل در تبیین امید زندگی و مشخص ساختن روابط پیچیده بین تعیین کننده های امید زندگی در یک چارچوب تئوری منسجم و منطقی امری ضروری است. در این پژوهش به این پرسش اساسی پرداخته شده که عوامل تاثیر گذار بر امید زندگی کدام ها هستند؟ با بکار گیری تئوری انتقال اپیدمیولوژی، نظریه توسعه اقتصادی اجتماعی، نظریه توسعه بهداشتی – پزشکی متغیرهای نسبت باسوادی، نسبت اشتغال، نسبت افراد ازدواج کرده دارای همسر، نسبت شهرنشینی، نسبت جنسی، شاخص دسترسی به تسهیلات بهداشتی- درمانی بعنوان متغیرهای تاثیر گذار بر امید زندگی انتخاب شده اند. این پژوهش در سطح استانی با روش تحلیل ثانویه بر اساس داده های سال 1385 و 1386 انجام شده است. یافته های حاصل از ضرایب همبستگی تفکیکی نشان می دهد که رابطه بین نسبت باسوادی، نسبت اشتغال ، نسبت جنسی با امید زندگی،تائید شد. تاثیر گذاری متغیرهای نسبت افراد دارای همسر و نسبت شهرنشینی و شاخص دسترسی به تسهیلات بهداشتی- درمانی بر امید زندگی رد شد. همچنین مدل نظری تست و اثبات شد. نتیجه تحلیل مسیر حاکی از تاثیر غیر مستقیم متغیر نسبت شهر نشینی بر امید زندگی است.