اثر سطوح مختلف فشار و مرحله بلوغ گیاه ذرت بر معیارهای تخمیر و ارزش غذایی سیلاژ ذرت ایرانی

این پژوهش با هدف بررسی اثر سطوح مختلف فشار و مرحله بلوغ گیاه ذرت بر معیارهای تخمیر و ارزش غذایی سیلاژ ذرت ایرانی در دانشگاه یاسوج انجام گرفت. این آزمایش با استفاده از 48 سیلوی آزمایشگاهی از جنس پی وی سی در قالب آزمایش فاکتوریل 4×3 با طرح پایه ی کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار گیاه کامل ذرت رقم سینگل کراس 700 در سه مرحله بلوغ شیری (ماده ی خشک 22 درصد)، خمیری (ماده ی خشک 28 درصد) و دندانه ای (ماده ی خشک 32-33 درصد) برداشت و بوسیله ی دستگاه چاپر خرد و توسط دستگاه پرس هیدرولیک سیلوی آزمایشگاهی با سطوح مختلف فشار برابر 20، 30، 40 و 50 اتمسفر درون سیلوها متراکم شد (هر تیمار 4 تکرار). سیلوها تا شروع و تکمیل فرآیند تخمیر به مدت یکصد و بیست روز در دمای آزمایشگاه نگهداری شدند. نتایج نشان دادند پیشرفت بلوغ بر درصد ماده ی خشک، پروتئین، دیواره ی سلولی و دیواره ی سلولی بدون همی سلولز در سطح (01/0>p) معنی دار بود. همچنین اثر مرحله ی بلوغ بر تمامی فاکتورهای اندازه گیری شده مربوط به معیارهای تخمیر (01/0>p) معنی دار بود. حداکثر میزان ماده ی خشک، تراکم علوفه بر اساس ماده ی خشک، اتانول، ph و اتلاف ماده ی خشک در مرحله ی دندانه ای، امّا حداکثر تراکم علوفه ی تر، دیواره ی سلولی و دیواره ی سلولی بدون همی سلولز، پروتئین، کربوهیدراتهای محلول درآب، بازیافت ماده ی خشک، ازت آمونیاکی، اسیدلاکتیک، اسید استیک، اسید پروپیونیک، اسید بوتیریک در مرحله ی شیری بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف فشار بر تمامی فاکتورهای اندازه گیری شده مربوط به ترکیب شیمیایی و معیارهای تخمیر بجز خاکستر و اتانول معنی دار بود. بطوری که افزایش فشردگی باعث افزایش درصد ماده ی خشک، تراکم علوفه ی تر، تراکم علوفه بر اساس ماده ی خشک، بازیافت ماده ی خشک، phو کاهش مقدار اتلاف ماده ی خشک، درصد دیواره ی سلولی و دیواره ی سلولی بدون همی سلولز، پروتئین، ازت آمونیاکی، کربوهیدرات های محلول درآب، اسید لاکتیک، اسید استیک، اسید پروپیونیک و اسید بوتیریک گردید. میانگین مقدار ph در تمامی سطوح فشار پایین تر از عدد 4 بود که نشان دهنده ی مناسب بودن روش بکار برده شده برای تهیّه سیلاژها بود. همچنین اثر سطوح مختلف فشار و مرحله ی بلوغ بر فشردگی علوفه ی تر و اسید پروپیونیک (01/0>p) همچنین ماده ی خشک و ازت آمونیاکی (05/0>p) معنی دار شد. نتیجه گیری کلّی حاکی از این است که با پیشرفت بلوغ بدلیل افزایش سهم بلال و کاهش سهم برگها و ساقه، درصد ماده ی خشک افزایش و درصد پروتئین، دیواره ی سلولی و کربوهیدرات های محلول کاهش پیدا کرد. همچنین کمترین مقدار فشردگی در فشار 20 اتمسفر و بیشترین آن در فشار 50 اتمسفر حاصل شد. از طرف دیگر میزان اسید لاکتیک تولیدی و کاهش ph در فشار 30 اتمسفر با فشار 20 اتمسفر تفاوت چندانی نداشت. براساس نتایج این آزمایش با پیشرفت بلوغ باید مقدار فشار وارده بر سطح سیلو را افزایش داد، بصورتی که برای علوفه ی ذرت برداشت شده در مرحله ی شیری و خمیری فشار 30 اتمسفر و برای علوفه ی برداشت شده در مرحله ی دندانه ای فشار 50 اتمسفر توصیه می شود.