کانی سازی، ژئوشیمی، سیالات درگیر و ژنز آنومالی شماره 4 کانسار گلوجه (شمال زنجان)

آنومالی شماره 4 کانسار گلوجه واقع در 50 کیلومتری شمال زنجان، از دیدگاه تکتونو-ماگمایی بخشی از کمربند فلززایی طارم-هشتجین در زون البرز غربی-آذربایجان است. سنگ های آذرین منطقه شامل مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی-تخریبی با سن ائوسن-الیگوسن است که عمدتاً شامل توف، ایگنمبریت، ریولیت، گدازه های تراکی آندزیتی، آندزیت پورفیری، بازالت، آندزیت بازالت و ریوداسیت ها است. مطالعات ساختاری حاکی از وجود دو سیستم گسلی و سه سیستم درزه در منطقه است. گسل های اصلی منطقه دارای راستای شمال شرقی-جنوب غربی هستند که حرکات امتداد لغز با مولفه چب بر در آنها قابل تشخیص است. سنگ میزبان کانی سازی در منطقه سنگ های آندزیت و آندزیت بازالت است که کانی سازی در این سنگ ها در دو رگه اصلی (شامل a و b) و چندین رگه فرعی سیلیسی کانه دار و بی بار است. کانی سازی با ماهیت سولفیدی متشکل از گالن، اسفالریت، کالکوپیریت، بورنیت، پیریت (درون زاد) و کالکوسیت (برون زاد)، کربناتی (سروزیت، مالاکیت و آزوریت) و اکسی-هیدروکسیدی (هماتیت تیغه ای، پیرولوزیت و گوتیت) رخداده و کانی های باطله همراه کانی سازی نیز شامل کوارتز، کلسیت و فلوریت است. بافت های شکافه پرکن، پراکنده، جانشینی و برشی از بافت های شاخص در منطقه هستند. مهمترین دگرسانی ها در منطقه شامل دگرسانی های سیلیسیک، آرژیلیک حدواسط، سریسیتیک، پروپیلیتیک و کربناتی است که در اطراف رگه ها و در بخش هایی از منطقه مشاهده می شود. مطالعات ژئوشیمیایی حاکی از همبستگی مثبت عناصر گروه سرب-نقره (80/0)، طلا-نقره (75/0)، سرب-روی (70/0)، طلا-مس (64/0) و طلا-سرب (63/0) در رگه ها است. ضمن آنکه سرب و روی با کادمیوم نیز همبستگی مثبت نشان می دهد. مطالعه سیالات درگیر در سیالات دو فازی مایع و بخار رگه های کانه دار، حاکی از تغییرات دمای همگن شدن سیال به فاز مایع بین 223-c°287 و میزان شوری 5/6 تا 17 درصد معادل نمک طعام (در میزبان کوارتز) و دمای همگن-شدن بین 175-c°244 و شوری 5/1 تا 12 درصد معادل نمک طعام (در میزبان اسفالریت) و در رگه های بی بار تغییرات دمای همگن شدن بین 155-c°212 و شوری 8/1 تا 7/6 درصد معادل-نمک طعام است. در آنومالی 4 کانسار گلوجه، خصوصیاتی نظیر ساخت و بافت های رگه ای-برشی، حفره دار و نواری، حضور کانی های دگرسان ایلیت/موسکوویت به همراه فراوانی کانه های گالن، اسفالریت و مقادیر کم کالکوپیریت و تنانتیت، دما و شوری متوسط تا پایین سیال کانه ساز، عمق کم کانی سازی و ترکیب آهن دار اسفالریت های منطقه، دارای شباهت با کانسارهای رگه ای اپی ترمال نقره و فلزات پایه سولفید متوسط (is) است. کلمات کلیدی: مس-طلا (سرب و روی)، ژئوشیمی، سیالات درگیر، دگرسانی، ذخایر اپی ترمال سولفید متوسط (is)، گلوجه، زنجان