ریزازدیادی و بهینه سازی کشت در شیشه دو گونه گیاه دارویی جاشیرprangos ferulacea & p. uioptera

چکیده prangos ferulacea و p. uloptera دو گونه جاشیر از خانواده چتریان می باشند که در طب سنتی به دلیل داشتن خواص ضدنفخ و ضدسرطان استفاده می گردند. در بعضی از رویشگاه ها به دلیل چرای بی رویه دام، نسل آن ها رو به انقراض است. بنابراین، تکثیر گیاه به خصوص از طریق ازدیاد غیرجنسی به روش کشت بافت ضروری به نظر می رسد. در ابتدا، جوانه زنی بذرهای دو گونه جاشیر مورد ارزیابی قرار گرفت. بالاترین درصد جوانه زنی در p. ferulacea تحت تیمار با ppm 100 و ppm1000 ژیبرلیک اسید (به ترتیب70% و 66%) و در uloptera p. تحت تیمار سرمادهی در دمای ?c5-3 و تیمار با محلول ppm 1500 ژیبرلیک اسید به ترتیب 55% و 47% مشاهده شد. به منظور تکثیر درون شیشه ای این دو گونه گیاه، از محیط کشتms حاوی ترکیبی از غلظت (mg/l 2، 5/1، 1، 5/0، 0) کینتین (kin) و غلظت (mg/l5/0 و 0 ) 4،2- دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2,4-d)، غلظت های مختلف (mg/l 2، 5/1، 1، 5/0، 0) نفتالن استیک اسید (naa) و بنزیل آمینو پورین (ba)، و ترکیبی ازغلظت هایmg/l naa 1 همراه با mg/l ba2/0 و همچنین naa mg/l 8/0 همراه با mg/l ba 1 استفاده شد. در بررسی کالزایی، قطعات جداکشت ریشه چه p. ferulacea در محیط کشت حاوی mg/l 2,4-d5/0 و تیمار 2,4- d mg/l 5/0 همراه با mg/l kin 5/0 بالاترین درصد (به ترتیب 93% و 87% ) را به خود اختصاص دادند. بهترین نتایج ساقه زایی در ferulacea p. مربوط به قطعات جداکشت یقه بود. به گونه ای که در تیمارهای mg/l 2,4-d 5/0 همراه با mg/l kin1 و mg/l 2,4-d 5/0 همراه با mg/l kin 5/1 بیشترین درصد ساقه زایی (67%) و در تیمار mg/l naa 8/0 و ba mg/l 1 ماکزیمم طول ساقه (3/27 میلی متر) مشاهده شده است. بهترین تیمارها جهت ساقه زایی در p. uloptera مربوط به قطعات جداکشت هیپوکوتیل در تیمار mg/l naa 5/0(3/33%) و یقه در تیمارهای mg/l ba 5/0 وba mg/l 2 (3/33%) بود. ماکزیمم طول ساقه نیز در قطعات جداکشت یقه در تیمار mg/l kin 1 (3/15 میلی متر) مشاهده شد. ساقه های باززایی شده از قطعات جدا کشت p. ferulacea در محیط کشت ms پایه فاقد هورمون ریشه زایی نمودند.