آثار حقوقی الحاق ایران به پیمان منشور انرژی (ect)در حوزه نفت و گاز

پیمان منشور انرژی مهمترین معاهده بین المللی است که تمامی موضوعات مربوط به انرژی را قاعده مند ساخته است. سرمایه گذاری، تجارت، ترانزیت، حل و فصل اختلافات اصلی ترین ارکان این پیمان را تشکیل می دهند. این پیمان دارای دو گونه مقررات یکی سخت و الزام آور و دیگری نرم و منعطف است که مقررات الزام آور عمدتاً در موضوعات اصلی پیش بینی شده اند. در بخش سرمایه گذاری اگرچه قواعد منشور در دوره قبل از سرمایه گذاری ضمانت اجرای صریحی ندارند اما در دوره بعد از سرمایه گذاری با گسترش مفهوم اصل عدم تبعیض، بالاترین استانداردهای رفتاری در حمایت از سرمایه گذار خارجی ارائه شده است. در بحث تجارت پیمان منشور با الهام از الگوی گات و سازمان تجارت جهانی به دنبال تحقق بازارهای آزاد و رقابتی صرفاً در زمینه تجارت مواد، فرآورده ها و تجهیزات انرژی است. در زمینه ترانزیت، معاهده و پروتکل پیشنهادی، مقررات بسیار نوآورانه و دقیقی جهت تضمین اصل آزادی و امنیت ترانزیت و عدم ایجاد وقفه یا مانع در مسیر ترانزیت انرژی ارائه نموده اند. حل و فصل اختلافات نیز در تمامی موضوعات انرژی دارای مکانیسم منحصر به فردی است. از جمله در بخش سرمایه گذاری امکان مراجعه مستقیم سرمایه گذار به داوری بین المللی بر اساس معاهده پیش بینی شده است. در ارتباط با کشور ما (بi عنوان عضو ناظر)، با برخورداری از ذخایر فراوان نفت و گاز و موقعیت ممتاز ترانزیتی، این پیمان بسیار قابل توجه است. مقررات کشور ما در خصوص موضوعات مختلف انرژی منشور ناقص، مبهم، ساکت و در مواردی مغایر است. به همین دلیل در راستای الحاق کامل، تعامل منطقی با این پیمان بین المللی حتی قبل از سازمان تجارت جهانی از جمله مهمترین ضروریات بخش انرژی ما به نظر می رسد.