مدلسازی نحوه انتقال آلودگی ناشی از نشت شیرابه محل دفن زباله های شهر رشت

امروزه آلودگی ناشی از محل های دفن زباله به عنوان یکی از تهدیدهای جدی محیط زیست و از جمله منابع آب زیرزمینی تلقی می گردد. در مطالعه حاضر، لندفیل رشت به عنوان یکی از منابع ایجاد آلودگی در مناطق شمالی کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است. این لندفیل تنها محل دفن پسماندهای شهر رشت واقع در منطقه سراوان می باشد که در فاصله 20 کیلومتری جنوب شهر رشت و در ارتفاع 200 متری واقع شده است. در این مطالعه از نرم افزار visual help برای تعیین نرخ تولید شیرابه و از نرم افزار hydrus 3d برای بررسی نحوه انتقال آلودگی ناشی از شیرابه استفاده شد. بر اساس شرایط ساختاری لندفیل و همچنین شرایط اقلیمی منطقه، میزان تولید شیرابه از کف لندفیل و نشت از آن معادل 69/0 متر بر سال تعیین شد. به منظور تعیین خصوصیات ساختاری منطقه مورد مطالعه از نقشه های زمین شناسی موجود و اطلاعات بدست آمده از 4 سونداژ ژئوالکتریکی که در اطراف لندفیل صورت گرفت استفاده شد. بررسی رسوب شناسی منطقه مورد مطالعه نیز با بهره گیری از 4 نمونه رسوب برداشت شده از محل هر سونداژ و تحلیل دانه بندی آن ها صورت گرفت. در نهایت، تلفیق نتایج حاصل از دانه بندی رسوبات با یافته های ژئوالکتریکی منجر به در نظرگیری ضخامت 12 متری رسوبات ماسه ای رسی سیلتی برای بررسی انتقال آلودگی در محیط شد. در این مطالعه از نیتروژن گونه آمونیوم (n(nh4+)) به عنوان عامل پایدار در محیط استفاده شد. غلظت نیتروژن ورودی به مدل، از یک نمونه شیرابه آنالیز شده در تابستان سال 1389 و برابر با 65250 میلی گرم بر مترمکعب تعیین شد. به منظور بررسی نحوه انتقال آلودگی از تعداد 12 نقطه مشاهده ای که 7 مورد از آن ها در عمق رسوبات سطحی(12 متری) و در حدواسط رسوبات و سنگ کف، 3 مورد در عمق 40 متری و درون محیط سنگ کف و 2 مورد نیز در عمق 120 متری استفاده شد. نقاط p1 و p2 که به ترتیب در زیر بلوک های 1 و 3 لندفیل قرار دارد نشان می دهد که افزایش غلظت نیتروژن آمونیوم در محیط تا 4 سال از شروع نشت شیرابه صورت می گیرد و پس از آن این غلظت شروع به کاهش می کند تا اینکه در p1 غلظت تقریبی 5000 و در p2 این مقدار به بیش از 6000 میلی گرم بر متر مکعب می رسد و یکنواخت می شود. بررسی نقطه p5 که در610 متری انتهای غربی لندفیل قرار دارد نشان می دهد که پالس آلودگی پس از 2 سال و با غلظت تقریبی 1 میلیگرم بر مترمکعب به منطقه وارد می شود. منحنی تغییرات غلظت نیتروژن آمونیوم در نقطه p7 که در 750 متری شمال لندفیل واقع شده است، از ورود غلظت 45 میلیگرم بر متر مکعبی پس از 10 سال به این منطقه دلالت دارد. بررسی منحنی تغییرات غلظت نقاط p8 تا p12 محیط سنگ کف که به منظور تحلیل نفوذ آلودگی به این ناحیه در نظر گرفته شد، نشان می دهد که در بازه زمانی 50 ساله، به دلیل ناچیز بودن غلظت نفوذی به محل قرارگیری این نقاط می توان عنوان کرد که نفوذ و انتقال آلودگی تنها در قسمت رسوبی بالایی صورت می گیرد.