تأثیر سیاستهای ناسیونالیستی جمهوری آذربایجان برامنیت ملی ج.ا.ایران

پس از فروپاشی اتحاد شوروی ودر پی استقلال مجدد جمهوری آذربایجان در سال 1991 م. برخی گرایشات ناسیونالیستی قومی در این کشور تقویت شده وعلیرغم وجود ویژگیهای همگرایی بسیار بین دو کشور، با توجه به گسترش روز افزون رسانه ها وجهانی شدن وتحرکات عوامل خارجی واقدامات جمهوری آذربایجان از قبیل تامین آزادی عمل بیشتر برای نیروهای پان ترکیستی مخالف ایران، نگاه الحاق گرایانه به آذربایجان ایران و. . . ، نگرانی هایی را برای امنیت ملی ایران بوجود آورده است. در این تحقیق سعی شده از بعد نظری وعملی تحولات وتحرکات سیاسی- اجتماعی جمهوری آذربایجان در ارتباط با آذریهای ایران، عوامل دخیل وتاثیر گذارکاهش انسجام ملی در آذربایجان ایران مورد بررسی قرار گرفته وراهکارهای افزایش همگرایی وکاهش واگرایی ارائه گردد. داده های میدانی نشان می دهد اکثریت مردم آذربایجان تاکنون به تلاش های خارجی در جهت واگرایی وتجزیه طلبی پاسخ مثبت نداده اندوگمان نمی رود در آینده قابل پیش بینی نیز این پاسخ را بدهند. بسیاری از آذریها مایلند دولت مرکزی دست از تمرکزگرایی بیش از حد وتحمیل یک فرهنگ وزبان مشترک وتوزیع نابرابر فرصتها وسرمایه ها بردارد. به عبارت دیگر، حفظ ویژگی های قومی(آداب، رسوم، سنت ها وزبان و. . . )خواسته ای است که اکثریت آذری ها خواهان آنند که در مواردی از قانون اساسی ج. ا. ایران نیز به حفظ حقوق اقوام تاکید شده است. در مورد نوع رفتار با دولت جمهوری آذربایجان نیز باید به دور از فضای احساسی ودر یک تعامل منطقی وعدم مداخله در امور داخلی یکدیگر، به گسترش روابط با این جمهوری مسلمان وشیعه نشین پرداخت. همچنین این واقعیت را باید در نظر داشت که دو ملت با حفظ استقلال سیاسی می توانند از نظر فرهنگی واقتصادی به گسترش وتعمیق هرچه بیشتر روابط بپردازند واین روند تضمین کننده منافع بلند مدت دو کشور در آینده خواهد بود.