بررسی اثر مالچ زیست تخریب پذیر پلیمر-سلولزی بر رشد اسکنبیل

جابه¬جایی تپه¬های ماسه¬ای از فرآیندهای بحرانی بیابان¬زایی است. یکی از شیوه¬های کنترل ماسه¬های روان، مالچ پاشی بر سطح آنها است. تخریب محیط زیست به وسیله¬ی مالچ¬های نفتی و همچنین هزینه¬های زیاد استفاده از این نوع مالچ¬ها، باعث فعال شدن مر اکز علمی و پژوهشی کشور زمینه¬ی تحقیق بر روی تغییر در نوع و شیوه¬های مالچ پاشی گردیده است.در این راستا، در تحقیق حاضر از مالچ زیست تخریب¬پذیر پلیمری- سلولزی نانو سولفید به عنوان تثبیت کننده ماسه¬های روان استفاده شد .تحقیق در دو مرحله عملیات صحرایی و آزمایشگاهی انجام شد. در عملیات صحرایی، اثر 3 تیمار شاهد، 5 تن و 10 تن در هکتار مالچ زیست تخریب پذیر پلیمری- سلولزی برروی ارتفاع ، تاج پوشش و زنده¬مانی نهال اسکنبیل، رطوبت و دمای خاک و فرسایش¬پذیری بادی در قالب طرح کاملا تصادفی مطالعه شد. نهال¬ها درزمینی به مساحت 441 متر مربع به فواصل 3*3 در 7 ردیف کشت گردید . در عملیات آزمایشگاهی به منظور آماده¬¬ سازی بستر تیما¬رها از ماسه¬های بادی تپه¬های ماسه¬ای ریگ بلند کاشان استفاده گردید. تیمار¬های آزمایشی با نسبت¬های مختلف مالچ به اضافه یک لیتر آب آماده شد، سپس بر روی ماسه بادی داخل سینی¬های مخصوص دستگاه سنجش فرسایش بادی یا تونل باد به ابعاد 4 × 30 × 100 سانتیمتر تیمارهای مالچ پاشیده شد .سایر عوامل مانند ضخامت، مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه و مقاومت سایشی سله¬های ایجاد شده و همچنین فرسایش¬پذیری تیمارها اندازه¬گیری شد. داده¬ها با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده از بررسی تیمارهای مالچ در عملیات صحرایی، مالچ¬های 5 و 10 تن در هکتار از نظر زنده¬مانی، ارتفاع، تاج پوشش نهال اسکنبیل و دما و رطوبت خاک اختلاف معنی¬داری نداشتند، ولی از نظر کاهش میزان فرسایش پذیری بادی، مالچ 10تن در هکتار بر مالچ 5 تن در هکتار ارجح است. بنابراین می¬توان مالچ 10تن در هکتار را به عنوان تیمار بهتر در عرصه انتخاب نمود، همچنین بررسی تیمارهای مالچ در آزمایشگاه تونل باد نشان داد که از بین تیمارهای مالچ، مالچ 30% با بیش¬ترین مقاومت به ضربه وکم¬ترین شاخص فرسایش-پذیری نسبت به بقیه تیمارها بهترین نسبت شناخته شد، همچنین از لحاظ اقتصادی نسبت به مالچ 50% به صرفه¬تر است. جابه¬جایی تپه¬های ماسه¬ای از فرآیندهای بحرانی بیابان¬زایی است. یکی از شیوه¬های کنترل ماسه¬های روان، مالچ پاشی بر سطح آنها است. تخریب محیط زیست به وسیله¬ی مالچ¬های نفتی و همچنین هزینه¬های زیاد استفاده از این نوع مالچ¬ها، باعث فعال شدن مر اکز علمی و پژوهشی کشور زمینه¬ی تحقیق بر روی تغییر در نوع و شیوه¬های مالچ پاشی گردیده است.در این راستا، در تحقیق حاضر از مالچ زیست تخریب¬پذیر پلیمری- سلولزی نانو سولفید به عنوان تثبیت کننده ماسه¬های روان استفاده شد .تحقیق در دو مرحله عملیات صحرایی و آزمایشگاهی انجام شد. در عملیات صحرایی، اثر 3 تیمار شاهد، 5 تن و 10 تن در هکتار مالچ زیست تخریب پذیر پلیمری- سلولزی برروی ارتفاع ، تاج پوشش و زنده¬مانی نهال اسکنبیل، رطوبت و دمای خاک و فرسایش¬پذیری بادی در قالب طرح کاملا تصادفی مطالعه شد. نهال¬ها درزمینی به مساحت 441 متر مربع به فواصل 3*3 در 7 ردیف کشت گردید . در عملیات آزمایشگاهی به منظور آماده¬¬ سازی بستر تیما¬رها از ماسه¬های بادی تپه¬های ماسه¬ای ریگ بلند کاشان استفاده گردید. تیمار¬های آزمایشی با نسبت¬های مختلف مالچ به اضافه یک لیتر آب آماده شد، سپس بر روی ماسه بادی داخل سینی¬های مخصوص دستگاه سنجش فرسایش بادی یا تونل باد به ابعاد 4 × 30 × 100 سانتیمتر تیمارهای مالچ پاشیده شد .سایر عوامل مانند ضخامت، مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه و مقاومت سایشی سله¬های ایجاد شده و همچنین فرسایش¬پذیری تیمارها اندازه¬گیری شد. داده¬ها با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده از بررسی تیمارهای مالچ در عملیات صحرایی، مالچ¬های 5 و 10 تن در هکتار از نظر زنده¬مانی، ارتفاع، تاج پوشش نهال اسکنبیل و دما و رطوبت خاک اختلاف معنی¬داری نداشتند، ولی از نظر کاهش میزان فرسایش پذیری بادی، مالچ 10تن در هکتار بر مالچ 5 تن در هکتار ارجح است. بنابراین می¬توان مالچ 10تن در هکتار را به عنوان تیمار بهتر در عرصه انتخاب نمود، همچنین بررسی تیمارهای مالچ در آزمایشگاه تونل باد نشان داد که از بین تیمارهای مالچ، مالچ 30% با بیش¬ترین مقاومت به ضربه وکم¬ترین شاخص فرسایش-پذیری نسبت به بقیه تیمارها بهترین نسبت شناخته شد، همچنین از لحاظ اقتصادی نسبت به مالچ 50% به صرفه¬تر است.