بررسی دیدگاه علم دینی سید محمد نقیب العطاس و تطبیق آن بر اسلامی سازی علوم اجتماعی

«محمدنقیب العطاس» یکی از موافقان و نظریه پردازان ایده اسلامی سازی معرفت است. در این رساله دیدگاه علم دینی عطاس، با توجه به مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی و انسان شناختی وی گزارش و مورد بررسی قرار گرفته است. در گزارش، این نکته مورد توجه قرار گرفته که دیدگاه وی تنها شامل تهذیب و تکمیل علوم موجود نیست، بلکه دربردارنده دو مرحله تهذیب و تکمیل علوم موجود و تولید علوم جدید بر اساس مبانی اسلامی است. همچنین روش شناسی تحقق علوم اسلامی در اندیشه عطاس تبیین شده که شامل استفاده از روش ترکیبی(اجتهادی، شهودی، عقلی و تجربی)، اسلامی سازی زبان و بکار گیری روش های تفسیر و تاویل در مطالعه پدیده های طبیعی و انسانی می باشد. در بررسی دیدگاه عطاس، ابتدا برخی از اشکالات مطرح شده بر آن، همچون عدم واقع نمایی گزاره های دینی، پذیرفته نشدن علوم اسلامی شده از سوی جامعه علمی، ناهمسازی معارف تولید شده، دوگانگی دانش، مورد بررسی قرار گرفته و سپس به کاستی های مدل علم اسلامی وی از نظر نگارنده همچون ضعف روش شناختی، گام برداشتن درون روش شناسی پارادایم رقیب و ناکارآمدی اشاره شده است.همچنین در بررسی روش شناسی وی، به این نتیجه رسیدیم که استفاده از روش ترکیبی مبتلا به نوعی ابهام بوده و حدود وثغور هر کدام از روش ها در رسیدن به علوم اسلامی روشن نشده؛ نیز اصل اسلامی سازی زبان برای تحقق علوم اسلامی ناکافی است. استفاده از روش تاویلی نیز مناسب مباحث فلسفی و عرفانی است و برای تولید معرفت علمی بایستی روش ها و تکنیک های متناسب با روش-شناسی تاویلی استخراج و تبیین شود.