طرح حفاظت آثار مکشوف از کاوشهای باستان شناسی محوطه شرقی بلافصل گنبد سلطانیه

سلطانیه امروزی، شهری با پیشینه 700 ساله در جنوب شرقی شهر زنجان واقع شده است. در این شهر بنای عظیم گنبد سلطانیه یکی از معدود بناهای باقی مانده از ارگ سلطنتی ایلخانی خودنمایی می کند. در محوطه خارجی گنبد سلطانیه و متصل به ضلع شرقی گنبد، بقایای کاوش های باستان شناسی نشان از وجود گورستان سلطنتی در این محدوده دارد. آثار موجود در این محوطه در سالهای اولیه کاوش تحت اقدامات حفاظت و مرمت قرار گرفتند اما بدلیل عدم پایش مداوم و رسیدگی، دچار آسیب های فراوانی گشته اند. ارزش باستانی، تاریخی، فرهنگی، آموزشی… محوطه آنرا نیازمند توجه بیشتر می نماید. اولین گام در ارائه طرح حفاظت، مطالعه و شناخت دقیق آثار است که این مهم با انجام مطالعات میدانی جهت تهیه عکس، نقشه و نمونه، انجام مطالعات آزمایشگاهی وکتابخانه ای جهت شناخت مصالح و حدود آسیب ها صورت پذیرفت. در فصل اول پایان نامه به اهمیت پرداخت به موضوع حفاظت از این محوطه پرداخته شده است. و پیشینه مطالعات انجام شده در این رابطه ذکر گردیده. در فصل دوم تاریخچه شهر سلطانیه، روندشکل شهر و ارگ سلطانیه و همچنین کاوش های صورت گرفته در محوطه می پردازد. فصل بعد به معرفی کاملی از محوطه شرقی بلافصل گنبد سلطانیه اختصاص دارد و شامل مطالعات تاریخی، تطبیقی، فن شناسانه و آسیب شناسی می گردد دراین فصل بر اساس مشاهدات مهمترین عامل تاثیرگذار و آسیب رسان در محوطه عوامل جوی شناخته شد که کاهش تاثیر آن یکی از اهداف این رساله می باشد.فصل چهارم به بررسی تجارب داخلی و خارجی آثار در سایت های مشابه می پردازد. و در فصل پنجم با مبانی نظری و و راهکارهای حفاظتی مورد استفاده در سایت های باستانی می پردازد و از از میان راهکارهای موجود، دو گزینه: ایجاد جان پناه و گزینه پوشش مصالح بوسیله اندود در نظر گرفته شد. گزینه ها با توجه به مصالح بکار رفته، آسیب های موجود، شرایط محیطی و مبانی نظری مرتبط با محوطه ارائه گردیده اند.