بررسی اثر قیمت گذاری راه بر آلودگی هوا در شبکه های درون شهری مطالعه موردی شهر تهران

یکی از بزرگترین مشکلات جوامع شهری، ازدحام ترافیک ناشی از تردد وسایل نقلیه شخصی است؛ که برای حل این مشکلات راهکارهای مختلفی در مدیریت تقاضای حمل ونقل ارائه شده است. در بسیاری از مطالعات، بر قیمت گذاری شبکه معابر و محدوده های با تردد زیاد با هدف کاهش استفاده از خودرو شخصی و استفاده از سیستم های جایگزین به عنوان هدف اصلی سیاست های مدیریتی حمل ونقل تأکید شده است. شناخت رفتار سفرکنندگان تحت تأثیر این سیاست گذاری میتواند به تصمیم گیران برای اتخاذ تصمیمات بهتر و کاراتر کمک کند. در این پژوهش نسبت به بررسی اثر قیمت¬گذاری راه بر آلودگی هوا در بزرگراه شهید همت تهران اقدام شد. برای این منظور از روش رجحان بیان¬شده برای جمع¬آوری اطلاعات موردنیاز استفاده شد که در این راستا 219 مصاحبه انجام و وارد بانک اطلاعاتی شد. چندین سناریوی قیمتگذاری در شرایط مختلف آب وهوایی با استفاده از روشهای طراحی تجربی تعریف شد و به همراه مشخصات اقتصادی-اجتماعی و اطلاعات سفر رانندگان مورد پرسش قرار گرفت. با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده و متغیرهای تعریف شده نسبت به پردازش مدلهای لوجیت دوگانه و چندگانه اقدام شد. برای تحلیل اثر قیمتگذاری بر جریان ترافیک و میزان انتشار آلاینده های ترافیکی، از نرم¬افزار شبیه¬سازی aimsun استفاده شد. بر اساس نتایج این تحقیق، سهم پذیرش هزینه عبور در قیمت 1000 تومان برابر با 91/64 درصد است. میزان مصرف سوخت در این قیمت برابر با 91/49 % و میزان انتشار آلاینده های دی اکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق و ترکیبات آلی فرار به ترتیب برابر با 82/56، 46/49، 8/36 و 17/63 درصد است. در بالاترین قیمت (10000 تومان)، سهم پذیرش هزینه عبور، مصرف سوخت، انتشار آلاینده های دی اکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق و ترکیبات آلی فرار به ترتیب برابر با 47/5، 57/3، 98/3، 85/2، 22/1 و 86/4 درصد میباشد. در این تحقیق بیشترین کارآمدی به لحاظ کاهش میزان آلاینده ها در قیمت 3000 تومان به دست آمد.