بررسی برخی عوامل بر بازده برنج سالم در برخی از ارقام متداول در استان گیلان

شکست برنج در طول فرآیند تبدیل یکی از جدی¬ترین مشکلات در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران می¬باشد که سبب کاهش چشمگیر درآمد کشاورزان و صدمه به اقتصاد کشور می¬گردد. در این تحقیق، اثر دمای خشک¬کن در دو سطح (45 وc °60)، محتوای رطوبت نهایی تبدیل در سه سطح (8 ، 10 و w.b. 12% ) و زمان بخاردهی در سه سطح (10، 20 و 30 دقیقه) بر روی کیفیت تبدیل شلتوک های هاشمی و علی¬کاظمی مورد بررسی قرار گرفت. تبدیل نمونه¬ها بوسیله پوست¬کن غلتک¬لاستیکی و سفید¬کن سایشی آزمایشگاهی انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که راندمان برنج سالم رقم هاشمی با اختلاف معنی¬داری کمتر از رقم علی¬کاظمی بود. با افزایش حرارت خشک¬کن از 45 به °c60، میانگین راندمان برنج سالم بطور معنی¬دار از 329/66 به 567/66% ، افزایش یافت. بیشترین و کمترین راندمان برنج سالم به¬ترتیب در محتوای رطوبت 8% و w.b. 10% و زمان بخار¬دهی 10 و 30 دقیقه بدست آمد. بالاترین میانگین راندمان برنج سالم (420/68%) برای رقم علی¬کاظمی، دمای خشک¬کنc ?60، رطوبت w.b. 12% و زمان بخار¬دهی 10 دقیقه و پایین¬ترین آن (00/63%) برای رقم هاشمی، دمای خشک¬کنc ?45، رطوبت w.b. 10% و زمان بخار¬دهی 30 دقیقه عاید شد. راندمان تبدیل و درجه¬ی سفیدی، رقم علی¬کاظمی به¬طور معنی¬داری بالاتر از رقم هاشمی بود. دمای خشک¬کن c °60، زمان بخاردهی 10 دقیقه و رطوبت 8% بالاترین میانگین¬های راندمان تبدیل را دارا بودند و همچنین در رطوبت 8% بالاترین درجه¬ی سفیدی حاصل گردید. بهترین ترکیب¬های تیماری راندمان تبدیل شامل هاشمی، c °45، 8% و 10 دقیقه و برای درجه¬ی سفیدی، هاشمی، c °45، 12% و 30 دقیقه بود. نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند¬متغیره نشان داد که زمان بخاردهی و رطوبت نهایی اثر معنی¬داری بر عملکرد برنج سالم، راندمان تبدیل و درجه¬ی سفیدی رقم هاشمی داشتند. مدل توانست با ضریب همبستگی 668/0 عملکرد برنج سالم، 585/0 راندمان تبدیل و 586/0 درجه¬ی سفیدی حاصل از تبدیل برنج¬های نیم¬پز رقم هاشمی را پیش¬بینی کند. در مقایسه¬ی برنج نیم¬پز شده و برنج معمولی مشخص شد که راندمان برنج سالم رقم هاشمی و علی¬کاظمی در برنج نیم¬پز شده بطور میانگین به¬ترتیب 30 و 50% نسبت به برنج معمولی افزایش داشته¬است.