ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر الگوی بارش ماهانه حوضه سد زاینده رود با استفاده از مدل های gcm

تغییر اقلیم سبب تاثیر بر روی منابع آب و تغییر در میزان، زمان و نوع بارش، تاثیر در کیفیت آب، افزایش خشکسالی، افزایش تقاضا برای آب، تغییر در نوع مدیریت منابع آب و همچنین افزایش سطح آب دریاها و مشکلات ناشی از آن می¬شود. حوضه آبریز زاینده رود از مهم¬ترین حوضه¬های آبریز ایران است که آب مورد نیاز بسیاری از شهرها و دشت¬های کشاورزی مرکزی ایران را تامین می¬کند. از این رو پیش¬بینی¬های اقلیمی جهت استفاده در برنامه ریزی¬های کلان حوضه آبریز زاینده رود ضروری به¬نظر می¬رسد. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر الگوی بارش ماهانه حوضه ابتدا خروجی¬های دو مدل گردش عمومی جو csiro3.5 و cgcm3 تحت دو سناریوی a2 و b1 با استفاده از روش¬های idw و تغییر دلتا برای دو دوره 2050-2021 به عنوان دوره نزدیک و 2100-2071 به عنوان دوره دور ریزمقیاس گردید. و سپس با استفاده از روش کریجینگ متوسط بارندگی در هر سه دوره پهنه بندی شد. نتایج نشان می¬دهد که میزان بارندگی در دوره اول به میزان 5 تا 15درصد کاهش، و در دوره دوم افزایش می¬یابد. میزان بارندگی در فصل پاییز تقریبا 20 تا 30 درصد افزایش و در فصل¬های زمستان و بهار 20 تا 25 درصد کاهش می¬یابد. پراکنش بارندگی در سطح حوضه در دوره¬های آتی تغییراتی جزئی داشته است. بطوریکه در قسمت-های شمال شرقی، مرکز و بخش¬هایی از غرب حوضه بارندگی کاهش و دربخش¬هایی از جنوب و شمال حوضه افزایش می-یابد.تغییرات دمایی حوضه نشان می¬دهد که دمای حداقل و حداکثر حوضه تحت تاثیر تغییر اقلیم 2 تا 6درجه سانتی¬گراد افزایش می¬یابد. که این افزایش دما در دوره 2100-2071 نسبت به دوره 2050-2021 بیش¬تر است. همچنین میزان افزایش دما در فصل تابستان و زمستان و در مدل cgcm3 به میزان 2 تا 3 درجه سانتی¬گراد بیش¬تر از مدل csiro3.5 است. اقلیم¬بندی حوضه نشان می¬دهد که اقلیم حوضه از نظر رطوبتی تغییر قابل ملاحظه¬ای درآینده نخواهد داشت و تنها از نظر دمایی از اقلیم خیلی سرد به سرد تبدیل خواهد شد. تغییرات دمایی حوضه می¬تواند با تاثیر بر رژیم بارش، میزان بارش و نوع آن بر روی منایع آب موجود تاثیرگذاشته و همچنین تغییرات بارش در طی فصول مختلف می¬تواند بر روی فرسایش خاک و تغذیه منابع آب زیرزمینی تاثیر بسزایی بجای بگذارد. از این رو داشتن اطلاعاتی هرچند با قطعیت کم می¬تواند با ارائه¬ی چشم¬اندازی از آینده ما را در مدیریت صحیح منابع آب و استفاده از سوخت¬های فسیلی و انرژی¬های پاک جایگزین یاری کند تا در آینده با مشکلات کم¬تری روبه¬رو باشیم.