بررسی معانی ثانوی جملات پرسشی و امری در دفتر اول مثنوی

موضوع پژوهش حاضر« بررسی معانی ثانوی جملات پرسشی و امری در دفتر اول مثنوی» است. آشنایی با اندیشه¬های مولوی در دوره اول زندگیش، درک بهتر سروده¬های او و آشنایی با اغراض مولانا در به کارگیری جملات پرسشی و امری وکمک به دانشجویان ادب پارسی به منظور آشنایی بیشتر با مولانا و اندیشه¬های او از اهداف پژوهش حاضر است. در این پژوهش دفتر اول مثنوی به عنوان حجم نمونه بررسی شده است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و داده¬ها به شیوة کتابخانه¬ای و سندکاوی بررسی شده است، نتیجه نشان می¬دهد که مولانا در جملات پرسشی 21 کارکرد را به کاربرده است که کارکردهای سوأل، استفهام انکاری و ملامت با بیش از 63 درصد از کل کارکردها بیشترین بسامد را دارند وکارکردهای استبطاء و بی تابی، اظهار مخالفت و استیناس با کمتر از 1 درصد کمترین بسامد را دارند. که به نظر می¬رسد دلیل آن تفاوت¬های شریعت با طریقت و تعلیمی بودن اشعار مولاناست که موجب ایجاد سوأل در ذهن مخاطب شده است. در جملات امری و نهی کارکردهای ارشاد و راهنمایی ، تمنا و تقاضا و تهدید و تحذیربا بیش از 67 درصد از کل کارکردهای امری بیشترین بسامد را دارند و کارکردهای تسویه و تخییر، تعجب و اباحه کمترین بسامد را دارند که دلیل آن اینست که مولانا چون سجاده نشین و واعظ است و بر اساس آموزه¬های دینی رسالتش امر به معروف ونهی از منکر است همواره به ارشاد و راهنمایی عامه مردم می¬پردازد. واژگان کلیدی: جملات امری، جملات پرسشی، مثنوی، معانی ثانوی