تحلیل فضایی حسّ مکان در شهرهای اقماری تهران (مطالعه ی موردی: شهر قدس)

آن حسّی که فرد از از قرار گرفتن در یک مکان دارد و به دست می آورد را حسّ مکان می نامند که در افراد، از یک مکان به مکان دیگر و همچنین در یک مکان و در افراد مختلف متفاوت است. تقویّت حسّ مکان می تواند تعامل افراد مختلف جامعه با یکدیگر را به همراه داشته باشد و در نتیجه از تضادها و برخوردهای غیر اصولی جلوگیری کند؛ همچنین درک موضوع حاضر و شناخت علمی آن می تواند توسعه ی پایدار و همه جانبه ی شهر را هرچه بهتر و مطلوب تر تحقّق بخشد و طرح های مختلف توسعه ی شهر از قبیل نوسازی و بهسازی را به سمت واقع بینانه تری هدایت نماید. تحقیق حاضر به دنبال تحلیل فضایی حسّ مکان در شهر قدس می باشد و شامل دو فرضیه به این ترتیب است: 1- به نظر می رسد شهر قدس دارای حسّ مکان نسبتاً پایینی است 2 – به نظر می رسد از نظر حسّ تعلّق به مکان در نواحی مختلف شهر قدس تفاوت معناداری وجود دارد. روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی، پیمایشی و مشاهده ی میدانی بوده است که در پایان اطلّاعات حاصله توسط نرم افزارspss و آزمون های تی تک نمونه ای و کروسکال والیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس داده های حاصل از بررسی میزان حسّ تعلّق به مکان و تأثیرات فضایی – مکانی آن در هر ناحیه، با استفاده از نرم افزار gis بر روی نقشه نمایش داده شده است. نتیجه ی تحقیق فرضیّات فوق را تأیید کرده و نشان می دهد که میزان حسّ تعلق به مکان در نواحی مختلف شهر قدس متفاوت بوده و در هیچ یک از نواحی میزان حسّ مکان از حدّ متوسط بالاتر نبوده است؛ همچنین عدد به دست آمده برای حسّ مکان کلّ شهر نیز نشانگر پایین بودن تر بودن حسّ مکان از حد متوسط است. بسته به میزان حسّ تعلّق به مکان در نواحی مختلف شهر، تأثیرات فضایی – مکانی متفاوتی در هر کدام از نواحی وجود دارد که از جمله ی این تأثیرات می توان به افزایش میزان مشارکت شهروندان در امور شهری، پرداخت کردن مالیات ،نگهداری از تجهیزات شهری و نیز پاکیزه نگه داشتن نواحی توسط شهروندان اشاره کرد.