قاعده زرین در آثار اخلاقی فارسی قرن 3 تا 7 هجری قمری

پایان نامه
چکیده

قاعده زرین از جمله مباحث فلسفه اخلاق است که مبین یکاصلاساسیاستکهدربر دارنده دومطلب به شکل مثبت و منفی است در مورد اول، شخص باید به گونه ای با دیگرانرفتارکندکهدوستدارددیگراندرشرایطمشابهبااوآن گونهرفتارکنند. در مورد دوم شخصنبایدبهگونه ایبادیگرانرفتارکندکهدوستنداردآن گونهبااورفتارشود .قاعده زرین ریشه در فرهنگ و هویت یک جامعه دارد و از دو بعد دینی و غیر دینی قابل ردیابی است. در قرآن مجید،سیره پیامبر،نهج البلاغه و دیگر ادیان به قاعده زرین بطور مستقیم تصریح شده است.این قاعده بنابر جامعیت آن زیر بنای مسایل اجتماعی و ارتباطی بشری جوامع مدرن نیز به شمار می آید. بر این اساس ادبیات و متون ادبی که انعکاس دهنده هویت،فرهنگ، آداب و اخلاق هر کشور است؛ محمل و مظروف جامعی برای بازتاب قاعده زرین است.متون منظوم و منثور ادبیات فارسی شامل سه کارکرد معنایی: تعلیمی،غنایی و حماسی است. در این پایان نامه از متون تعلیمی نظیر:کلیله و دمنه،قابوس نامه،اخلاق ناصری،گلستان و بوستان به منظور تبیین قاعده زرین استفاده شده است که این متون به طور صریح و مستقیم به قاعده زرین تاکید کرده و بازتاب مناسبی از آن ارائه داده است.در حوزه ادبیات غنایی نیز آثاری شامل:دو بیتی های باباطاهر،رباعیات خیام،خسرو شیرین،لیلی و مجنون نظامی، دیوان مسعود سعد و منطق الطیر عطارانتخاب شده که با توجه به جذابیت متون غنایی در ادبیات از این مقوله بعنوان ابزار غیر مستقیم برای القای مبانی اخلاق از جمله قاعده زرین استفاده شده است. در حوزه ادبیات حماسی شاهنامه فردوسی ملاک قرار داده شده که انعکاس این قاعده بر اساس بافت حماسی و پهلوانی بازتاب چندان گسترده ای نسبت به دو مقوله غنایی و تعلیمی نداشته است.

منابع مشابه

سیر تحول مفهوم منظر در شعر فارسی قرون اولیه هجری (3 تا 7)

نخستین گام برای فهم معنی عبارات و ابیات در متون، پی‌بردن به معانی صحیح و ترکیبات به کار رفته آنهاست. تاریخ زبان‌شناسی و مردم‌شناسی ایران نشانگر آن است که شناخت منظر و تصوّر آن، همه‌جا و همه وقت وجود داشته است و رابطه‌ای معنادار میان مفهوم و فضای متصوّر برای آن وجود دارد. منظر از واژگان کهن و پرکاربردی است که در شعر قرون اولیه هجری با ظاهری مشابه و معانی مختلفی به کار رفته است. . بارزترین ویژگی من...

متن کامل

مخاطب‌شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری

پرسش اصلی مقاله، چنان که از عنوان آن هم بر می‌آید، مخاطب شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری است. برای یافتن پاسخ، ابتدا آثار منثوری را که از اشعار سنایی استفاده کرده بودند، شناسایی کردیم. پس از استخراج ابیات و مطابقت آن‌ها با آثار سنایی، منابع مذکور بر اساس موضوع در هشت گروه طبقه‌بندی شدند: آثار تاریخی، عرفانی، تفسیری، زندگی‌نامه‌ای، اخلاقی، فنی ـ ادبی، روایی ـ داستانی و ترسّلی. سپس ب...

متن کامل

احوال و آثار عبدالقادر گیلانی و بررسی و مقایسة پیرنامه‌های نوشته‌شده دربارة او تا قرن دهم هجری قمری

عبدالقادر گیلانی، عارف قرن پنجم و ششم هجری قمری، از مشایخی است که پیرنامه‌های زیادی به فارسی و عربی دربارة او نوشته‌شده‌است. با توجه به اهمیت پیرنامه‌ها در شناخت احوال، اقوال و عقاید عبدالقادر گیلانی، در این مقاله کوشش شده‌است تا احوال و آثار وی با استفاده از این پیرنامه‌ها و نیز کتب تاریخی معتبر، معرفی و آنگاه ویژگی‌های کلی پیرنامه‌های نوشته‌شده دربارة این شیخ بزرگ تا قرن دهم هجری قمری بررسی ش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023