تغییرپذیری در معماری-فضایی برای تجربه های هنری و اجتماعی

معماری در تعامل با جامعه ای که دینامیک و پویایی از ویژگی های آن است شکل می گیرد. پیشرفت های تکنولوژیک و تغییرات اقتصادی و اجتماعی دنیای امروز سبب بروز تغییراتی در مفهوم مکان و نیازهای بشر گردیده است. این تحولات انسان را از ایجاد کارکردهای ثابت در محصولات بر حذر داشته و شکل گیری آزادانه تر رفتارها در فضا و نیاز روزافزون به برقراری تعاملات چهره به چهره را به دنبال داشته است. بر همین مبنا در این پژوهش، مفهوم تغییرپذیری و دستیابی به کنشی متقابل میان فضای معماری و کاربران آن بر پایه نظریه اجتماعی کنشگر- شبکه مورد توجه قرار می گیرد. به این منظور، موضوع عملی پژوهش، طراحی فضایی تغییرپذیر برای تجربه های هنری و اجتماعی با بهره گیری از مفهوم برنامه ریزی و عدم قطعیت در سازماندهی فضای معماری انتخاب گردید. به چالش کشیدن نقش عوامل انسانی و غیر انسانی در شکل گیری فضای معماری و طراحی فضایی چندمنظوره و انطباق پذیر با قابلیت برداشت روایت های گوناگون از آن، از اهداف پژوهش بوده است. روش تحقیق به لحاظ فرآیند اجرا کیفی می باشد. برای پاسخ به سئوالات، از روش تحلیل کیفی تفسیری بهره گرفته شده است. در این روش دیاگرام ها و جداولی جهت شناخت و برجسته ساختن داده های کلیدی تهیه شده و در نهایت با بیان تفسیرهای شخصی و تحلیل بستر طراحی در قالب دیاگرام های الگوی فضایی، طرح نهایی ارائه گردیده است. در طراحی بر پایه تغییرپذیری توجه به مفهوم برنامه ریزی و نقش عوامل انسانی، غیرانسانی و رویدادها در شکل گیری و کیفیت فضای معماری حائز اهمیت است. این امر به هیچ وجه به معنای نفی جایگاه طراح نیست، بلکه بیانگر نقش کلیدی این عوامل در تعریف و تکمیل فضای معماری می باشد. فضای معماری نیازمند ایجاد تغییر در شیوه تعریف و سازماندهی خویش است؛ زیرا انسان امروز نیازمند تعامل با فضایی است که با آن روبرو می گردد. این امر فضای معماری را به عنوان واسطه ای برای زندگی اجتماعی مطرح ساخته و نقش آن را در شکل گیری تعاملات چهره به چهره، تکوین رفتارهای اجتماعی و فعالیت های جمعی بیش از پیش برجسته می سازد.