بررسی اثربخشی آموزش واقعیت درمانی گروهی بر کاهش فرسودگی شغلی، افزایش انگیزش شغلی و احساس کنترل در کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد

فرسودگی شغلی که به¬عنوان اصلی ترین بحران حرفه ای(شغلی) در قرن 21 نام گرفته است، سبب مشکلات عدیده¬ای در ابعاد مختلف سلامت جسمی و روانی افراد می¬گردد. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان اثربخشی آموزش واقعیت درمانی گروهی بر کاهش فرسودگی شغلی و افزایش انگیزش شغلی واحساس کنترل در کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است. مطالعه اول به بررسی رابطه فرسودگی شغلی و سلامت روان در کارکنان دانشگاه فردوسی و مطالعه دوم به بررسی اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر کاهش فرسودگی شغلی و نیز افزایش انگیزش شغلی و احساس کنترل در گروه هدف پرداخته است. مطالعه اول از نوع همبستگی و مطالعه دوم از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور در مطالعه اول 184 نفر از کارکنان دانشگاه فردوسی از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و دو پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلش(mbi-gs) و سلامت عمومی( ghq) را پر کردند. در مطالعه دوم، 36 پرسشنامه ( کسب نمره متوسط یا بالا در حداقل دو خرده مقیاس فرسودگی شغلی، حداقل نمره بالاتر از خفیف در یک خرده مقیاس سلامت عمومی و نمره کمتر از شدید در نمره کل و چهار خرده مقیاس سلامت عمومی) انتخاب و از این میان 17 نفر از کارکنان زن به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (8n=) و کنترل (9n=) قرار گرفتند. برای هر دو گروه در پیش آزمون دو پرسشنامه انگیزش شغلی هاکمن و الدهام و پرسشنامه احساس کنترل شاپیرو(sci) مورداستفاده قرار گرفت. مداخله برای گروه آزمایش درقالب هشت جلسه¬ی 75 دقیقه¬ای به صورت دو جلسه در هفته اجرا شد. در این مدت برای گروه کنترل هیچ مداخله¬ای صورت نگرفت. برای تحلیل داده های این پژوهش با استفاده از 16spss، در مطالعه اول از آزمون همبستگی پیرسون و در مطالعه دوم از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری¬های مکرراستفاده شد. نتایج مطالعه اول همبستگی منفی بین متغیرهای فرسودگی شغلی و سلامت روان را نشان داد. در بررسی نتایج حاصل از مطالعه دوم تفاوت معنا داری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، در متغیرهای فرسودگی شغلی ،انگیزش شغلی و احساس کنترل مشاهده نشد. بدین معنا که علی¬رغم تاثیر آموزش واقعیت درمانی گروهی برکاهش فرسودگی شغلی وافزایش انگیزش شغلی واحساس کنترل کارکنان، اما این تفاوت در بین گروه¬ها معنادار نیست.