تأثیر سبک رهبری توزیعی مدیران بر اثربخشی مدارس از طریق انگیزش معلمان و خوش بینی تحصیلی آنان در مدارس متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 93-92

هدف از این پژوهش، بررسی الگوی ساختاری اثر سبک رهبری توزیعی مدیران بر اثربخشی مدارس با شاخص های انگیزش شغلی و خوش بینی تحصیلی معلمان بود. پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. به منظور اجرای این پژوهش، از تمامی دبیران متوسطه ی شهر سنندج نمونه ای به حجم 480 نفر انتخاب شد که از این تعداد 375 نفر، پرسشنامه ها را به صورت کامل عودت دادند. ابزار گردآوری داده ها شامل: 4 پرسشنامه ی با طیف پنج گانه ی لیکرت بود که عبارت بودند از: 1-پرسشنامه ی 25 سوالی غلامی و صحرانورد(1390) بود که در این پژوهش پایایی آن 93/0 به دست آمد.2- پرسشنامه ی 11سوالی هوی و برد(2009) بود که پایایی آن در این پژوهش بر حسب آلفای کرونباخ 89/0 به دست آمد.3- پرسشنامه ی 24 سوالی هرزبرگ(1960) با پایایی 91/0 بود و پرسشنامه ی 9 سوالی اثربخشی هوی(2009) با پایایی 90/0 به کار برده شد. با توجه به اینکه جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد، لذا جهت افزایش اعتبار، تمامی پرسشنامه ها، مورد تحلیل عاملی تأییدی قرارگرفتند که نهایتا به حذف برخی از سوالات منجرشد و مولفه های مورد تأیید به عنوان متغیرهای مشاهده شده، جهت اندازه گیری متغیرهای نهفته و بررسی روابط علّی میان آنها، وارد مدل ساختاری شدند. در پاسخ به سوال اول مبنی بر بررسی رابطه ی بین رهبری توزیعی و اثربخشی مدارس نتایج نشان داد، اگر این رابطه به طور مستقیم سنجیده شود، معنی دار نخواهد بود، زیرا وزن رگرسیونی رهبری بر اثربخشی،(27/0-) می باشد که در سطح(p<0/13) قابل قبول نبود. پس می توان عنوان کرد که این نتیجه، از طرف بسیاری از نتایج به دست آمده از تحقیقات گذشته(لیثوود و همکاران،2010؛ هک و هالینگر،1996 و 1998؛ عباسیان و همکاران،1391؛ دی و همکاران،2009، لوین و لیثود،2005؛ ویتزر و همکاران،2003 و 2008 و...)، که نشان از عدم رابطه ی مستقیم رهبری با پیشرفت و اثربخشی مدارس دارند، حمایت می شود. لازم به ذکر است که، رابطه ی غیر مستقیم رهبری توزیعی بر اثربخشی مدارس، به معنی عدم این رابطه نیست. بلکه به صورت دقیق تر این گونه می توان عنوان کرد که مسیر غیرمستقیم، اثرات رهبران را بهتر و بیشتر به هسته ی فنی مدارس(فرایند یادگیری- یاددهی) که ملاک اثربخشی است، انتقال می دهد. در صورتیکه، مسیر مستقیم، بدون در نظر گرفتن مسیرهای غیرمستقیم مقدار قابل توجهی از این اثرات را انتقال خواهد داد که معنی دار هم می باشد. اما در صورت رسم مسیرهای غیرمستقیم، و انتقال اکثر تأثیرات از این طریق، منجر به عدم معنی داری مسیر مستقیم، می گردد. در پاسخ به سوال شماره ی دو مبنی بر وجود رابطه ی غیرمستقیم و کلی رهبری توزیعی براثربخشی مدارس و رابطه ی مستقیم رهبری توزیعی بر دو متغیر میانجی خوش بینی تحصیلی و انگیزش شغلی معلمان، همان طور که در جدول (4-17) آمده است، نتایج نشان داد که رهبری توزیعی، به طور غیرمستقیم و کلی از طریق دو متغیر میانجی تحقیق (94/0=?،p<0/001) براثربخشی مدارس اثرگذار خواهد بود. و نیز 83/0 درصد از واریانس اثربخشی، توسط مدل نهایی تبیین می شود( 83/0= r^2) و 17/0 درصد باقی مانده از واریانس اثربخشی، مربوط به متغیرهای خارج از مدل می باشد. به بیانی دیگر، 83/0 از تغییرات اثربخشی توسط مدل قابل پیش بینی می باشد. همچنین انگیزش شغلی معلمان( 49/=.? ،(?p<0/001?^ بر اثربخشی مدارس اثر مستقیم دارد. به این معنی که، با افزایش یک انحراف معیار در انگیزش معلمان، اثربخشی مدارس به مقدار 49/0افزایش می یابد. از طرفی دیگر، خوش بینی تحصیلی معلمان نیز، بیش از( 78/=.? ،(?p<0 /001?^ بر اثربخشی مدارس وزن رگرسیونی دارد که نشان می دهد، با تغییر یک انحراف معیار در خوش بینی تحصیلی معلمان، به میزان 78/0 اثربخشی مدارس تغییر خواهد کرد. در پاسخ به سوال شماره سه، مبنی بر برازش مدل فرضی تحقیق، با نگاهی به میزان شاخص های نیکویی برازش در جدول(4-16)، باید چنین بیان کنیم که با توجه به انجام تحلیل عاملی تأییدی مدل های اندازه گیری تحقیق و اصلاحات صورت گرفته(همان گونه که در بالا شرح داده شد)، شاخص های الگوی مفروض(x^2=2/84،=2/73 x^2/df،068/0 rmsea= ؛ gfi=0/95 ،0/97 cfi ، ifi=0/97 ، nfi=0/96) برازش بالایی داشتند و نشان دادند که الگو با داده های گردآوری شده برازش مطلوبی دارد. میزان بالای 95/0 شاخص های نسبی نشان می دهد، مدل مفهومی پژوهش حاضر، به مدل مطلوب بسیار نزدیک می باشد و به همان میزان از مدل استقلال فاصله دارد و مبین این مطلب است که جایگاه و نقش متغیرهای مورد پژوهش در مدل تا حد زیادی صحیح و واضح می باشد. در ادامه باید چنین عنوان کرد که: مسیرهای مشخص شده در مدل فرضی مورد تأیید قرار گرفتند. بجز مسیر مستقیم رهبری توزیعی براثربخشی که معنی دار نبود و از مدل حذف گردید. بقیه ی مسیرها دارای وزن های رگرسیونی بالایی بوده که در سطح001/0 p> معنی دار بودند. نتایج این پژوهش اهمیت توجه به اثر غیرمستقیم رهبری توزیعی با توجه به متغیرهای میانجی را براثربخشی مدارس نشان می دهد.