بررسی تاثیر پلیمر سوپرجاذب a200 و تنش خشکی بر روی برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آفتابگردان زینتی (helianthus annuus l.)

با توجه به کمبود آب در سال های اخیر، پژوهش درباره مدیریت آبیاری برای افزایش کارایی مصرف آب و کاهش هدر رفت آب ضروری است. به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و پلیمر سوپر جاذب بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آفتابگردان زینتی، آزمایشی به ¬صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با دو فاکتور که فاکتور اول شامل چهار رژیم آبیاری شامل 25، 50، 75 و 100درصد ظرفیت مزرعه ای و چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب شامل صفر، 75/0، 5/1، 25/2 گرم پلیمر در کیلوگرم خاک با سه تکرار و دو مشاهده انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که صفات مورفولوژیک و سنتز رنگیزه های فتوسنتزی در آفتابگردان زینتی تحت تاثیر پلیمر سوپر جاذب و رژیم های آبیاری قرار گرفتند، ولی اثر متقابل سطوح پلیمر و رژیم های آبیاری فقط در صفات محتوی کارتنوئید و طول گل زبانه ای معنی دار بود، اعمال تنش شدید خشکی (25 درصد ظرفیت مزرعه ای) منجر به کاهش محتوی کلروفیلa ، کلروفیل b،?قطر طبق، قطر گل زبانه ای، تعداد گل زبانه ای، تعداد روز از ظهور غنچه تا شکوفایی و ماندگاری گل روی بوته به ترتیب به میزان 41، 61، 38، 35، 26، 29 و32 درصد نسبت به تیمار شاهد (100درصد ظرفیت مزرعه ای) شد. کاربرد 25/2 گرم پلیمر سوپر جاذب در کیلوگرم خاک منجر به افزایش صفات مذکور به ترتیب به میزان 31، 55، 25، 27، 17، 14 و 19 درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون پلیمر) شد. همچنین بیشترین مقدار محتوی کارتنوئید (1/12 میکرو گرم در میلی لیتر) در تیمار تنش شدید خشکی (25 درصد ظرفیت مزرعه ای) و بدون کاربرد پلیمر مشاهده شد. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی شامل کاتالاز (cat)، پراکسیداز (pod) آسکوربات پراکسیداز apx))، گلوتاتیون رداکتاز (gr) و پروتئین محلول برگ نیز تحت تاثیر رژیم های آبیاری و پلیمر سوپر جاذب (به جز آنزیم پراکسیداز) قرار گرفتند. همچنین اثر متقابل دو عامل مذکور بر آنزیم های کاتالاز و گلوتاتیون رداکتاز در سطح احتمال 1 درصد و در آنزیم آسکوربات پراکسیداز در سطح احتمال 5 درصد معنی دار شد. بیشترین مقدار فعالیت آنزیم های کاتالاز (17/2 میکرو مول در دقیقه در میلی گرم پروتئین)، گلوتاتیون رداکتاز (99/44 میکرو مول nadph در دقیقه در میلی گرم پروتئین) و آسکوربات پراکسیداز (46/4 میکرو مول در دقیقه در میلی گرم پروتئین) در تیمار تنش شدید خشکی (25 درصد ظرفیت مزرعه ای) و بدون کاربرد پلیمر سوپر جاذب مشاهده شد. محتوی پرولین و قند محلول نیز تحت تاثیر تیمار تنش خشکی قرار گرفتند. در تمامی صفات اندازه گیری شده (به جز محتوی پرولین و آنزیم پراکسیداز) اثر پلیمر سوپر جاذب از لحاظ آماری معنی دار بود. به طوری که کاربرد مقدارکم پلیمر سوپر جاذب (75/0 گرم در کیلوگرم خاک) اثرات منفی تنش خشکی را بهبود بخشید، اما کاربرد مقدا زیاد پلیمر سوپر جاذب (25/2 گرم در کیلوگرم خاک) تا حدود زیادی از اثرات مضر تنش خشکی جلوگیری کرد. سطح مذکور پلیمر بهترین تاثیر را بر صفات مورد بررسی در تمامی مقادیر رطوبت و حتی تحت شرایط تنش خشکی داشت.