مدل سازی و ارائه روش حل برای مسئله مسیریابی وسیله نقلیه وابسته به زمان با محدودیت های بارگیری دوبعدی

در این پایان نامه مسئله مسیریابی وسیله نقلیه وابسته به زمان با محدودیت های بارگیری دوبعدی بررسی شده است. این مسئله، خدمات-رسانی به مشتریانی را در نظر می¬گیرد که در ناحیه¬های مختلف یک شهر پراکنده شده اند. در چنین ناحیه هایی، زمان سفر در یک مسیر علاوه بر طول آن مسیر به زمانی از روز وابسته است که این سفر اتفاق می افتد. این مسئله ویژگی دیگری نیز دارد و آن اینکه مشتریان تقاضای اقلامی مستطیلی شکل را دارند. به همین دلیل، باید علاوه بر وزن، عرض و طول اقلام نیز مشخص باشد. هدف این مسئله پیدا کردن تخصیص بهینه مشتریان به وسایط نقلیه است، به طوری که کل زمان خدمات¬رسانی کمینه شود و امکان بارگیری از اقلام اختصاص داده شده به یک وسیله نقلیه در درون محل بارگیری آن وجود داشته باشد. یک مدل ریاضی تک هدفه و یک مدل ریاضی دو هدفه برای مسئله مذکور ارائه شده است، تفاوت دو مدل تنها در توابع هدف بوده و محدودیت های یکسانی دارند. تابع هدف اصلی (تابع هدف مدل تک هدفه و تابع هدف اول مدل دو هدفه) زمان خدمات¬رسانی به مشتریان را محاسبه می¬کند، درحالی که تابع هدف دوم (مدل دو هدفه) برای متوازن کردن محموله¬های اختصاص داده شده به وسایط نقلیه از نظر وزنی است. لازم به ذکر است که کمینه¬سازی هر دو تابع هدف مطلوب می¬باشد. برای حل مدل تک هدفه از الگوریتم های شبیه سازی تبرید و ژنتیک بهبودیافته استفاده شده است. برای بررسی اعتبار این روش ها در حل مسئله، چندین نمونه در ابعاد کوچک حل و با نتایج حاصل از یک روش دقیق و همچنین الگوریتم ژنتیک پایه مقایسه شده است. برای بررسی کارایی الگوریتم ها در ابعاد واقعی نیز پس از حل چندین نمونه توسط هر سه الگوریتم، نتایج با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج محاسباتی حاکی از عملکرد مناسب این روش ها در حل مسئله می¬باشد. برای حل مدل دو هدفه نیز از جستجوی محلی با مرتب سازی نامغلوب نخبه گرا استفاده شده است. به منظور سنجش اعتبار و کارایی این روش، عملکرد آن در ابعاد کوچک با یک رویکرد حل دقیق و همچنین دو الگوریتم فراابتکاری دیگر مقایسه شده است. در ابعاد بزرگ نیز کارایی آن¬ها در مقایسه با یکدیگر مورد قضاوت قرار گرفته است. نتایج محاسباتی نشان می دهد که الگوریتم پیشنهادی عملکرد بهتری در مقایسه با الگوریتم¬های دیگر در حل مسئله دارد.