بررسی اثرات عدم تقارن و حافظه بلند مدت در نوسانات شرطی میان نرخ واقعی ارز و بازده سهام در بورس اوراق بهادار

با توجه به پویایی دنیای کنونی و تحولات سریعی که در ابداعات و اختراعات صورت می گیرد کشوری می تواند ادعا کند که اقتصادی سالم و مطمئن دارد که به یک بخش مالی و بازار سرمایه کارا متکی باشد . در حال حاضر ، بورس اوراق بهادار در اکثر کشورها از جمله ایران ، هسته مرکزی بازار سرمایه را تشکیل می دهد . از طرف دیگر تغییر نرخ ارز می تواند تأثیر شگرفی در سودآوری شرکت ها با توجه به میزان و درج? وابستگی آن ها به ارز خارجی و از آن طریق بر قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران داشته باشد. بنابراین لازم است که از یک طرف سرمایه گذاران از تأثیر پذیری قیمت سهام شرکت ها به واسطه ی تغییر نرخ ارز مطلع باشند و از طرف دیگر، مسئولین بورس بایستی در قیمت گذاری سهام شرکت ها به عامل وابستگی آن ها به نرخ ارز توجه بیشتری نموده تا قیمت سهام را به ارزش ذاتی آن تعیین نمایند پژوهش حاضر به بررسی اثرات عدم تقارن و حافظه بلند مدت در نوسانات شرطی میان نرخ واقعی ارز(دلار) و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. از لحاظ ادبیات نظری شواهد موجود از پیش بینی پذیری شاخص ها، می تواند گواهی بر عدم کارایی بازار در سطح ضعیف و رد نظریه فاما باشد.. حافظه بلند مدت به عنوان یکی از نواقض بازار کارا است که بیان می کند سری های زمانی از فرآیند گشت تصادفی پیروی نمی کنند .طی دهه گذشته، فرآیندها با حافظه بلند مدت بخش مهمی از تجزیه و تحلیل سری های زمانی را به خود اختصاص داده اند. از آنجا که حافظه بلند مدت موجب وابستگی بازده آینده دارایی با بازده های قبلی آن می شود، نشان دهنده وجود پارامتری قابل پیش بینی در دینامیک سری زمانی است. وجود این ویژگی دلیلی بر رد شکل ضعیف فرضیه کارایی بازار است. ازلحاظ عملی دستیابی به پارامتر حافظه بلند مدت، فعالان بازارهای مالی را در شناخت شوک های وارد شده به بازار یاری میکند و آنها را از نتایج حاصل از ورود اطلاعات جدید به بازار آگاه می سازد و به تصمیم گیری بهتر و سودآورتر فعالان این بازار منتج خواهد شد داده های خام این پژوهش شامل مقدار عددی روزانه شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران و قیمت روزانه دلار در بازار آزاد بوده است. در مرحله مقدماتی مقادیر بازده روزانه (بصورت بازده لگاریتمی) محاسبه گردیده اند. به عبارت دیگر پژوهشگر بعد از جمع آوری داده های روزانه بازار ارز و بازار سرمایه و استاندارد سازی این داده ها اقدام به برآورد و آزمون فرضیه های پژوهش کرده است. این تحقیق در بازه ی زمانی 1/1/1387 الی 29/12/1391 با بکارگیری مدل های اقتصاد سنجی arfima ، arfima-garch، arfima-egarch، arfima-figarch و آزمون های gph و gspانجام شده است. تحلیل های آماری پژوهش نیز از طریق نرم افزار eviews و ox-metrics صورت گرفته است.پژوهش حاضر بر مبنای طبقه بندی تحقیقات بر اساس روش، ماهیت و جهت به ترتیب توصیفی، کاربردی و پس رویدادی بوده و از نظر نوع، همبستگی محسوب می گردد. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای بوده است. نتایج بدست آمده از انجام این تحقیق بیانگر این است که: - میان بازدهی بازار های ارز و سرمایه در ایران نوسانات شرطی وجود دارد که این نوسانات شرطی حاکی از وجود اثرات سرایت تلاطم در بین این بازارها، وابستگی آنها به همدیگر و خروج سرمایه بین این بازارها با انتقال شوک ها و سیاست های مختلف اقتصادی داخلی و خارجی می باشد. بنابراین، درصورت وجود ریسک و کاهش بازدهی در بازار سرمایه، سرمایه ها به بازار ارز انتقال پیدا می کنند. لذا گردش سرمایه و فرارسرمایه ها در سطوح مختلف خرد و کلان بیشتر خواهد شد و این ناشی از عدم کارایی بازارها در بازار سرمایه و ارز می باشد. - نوسانات شرطی میان بازدهی بازار ارز و سرمایه در ایران دارای حافظه بلند مدت است.بدین معنا که با توجه به نوسانات بازدهی بازار ارز می توان نوسانات بازدهی بازار سرمایه را پیش بینی نمود و بالعکس. همچنین با توجه به افزایش شدت نوسان در یکی از این بازارها و با توجه به وقفه هایی که در مدل وجود دارد می توان پیش بینی کرد که این نوسانات پس از چه مدتی به بازار دیگر انتقال پیدا می کند. - مفهوم حافظه بلند مدت در بازار سرمایه و بازار ارز در ایران وجود دارد و بازدهی در این بازارها از گشت تصادفی پیروی نمی کند. - توزیع بازدهی میان بازار ارز و بازار سرمایه در ایران نامتقارن است. بنابراین، برای مدل سازی پیش بینی اثرات سرایت تلاطم بین این دو بازار باید از مدل های نامتقارن استفاده کرد که این عدم تقارن را در نظر بگیرد.