جهانی شدن اقتصاد: فرصت ها و چالش ها با نگاهی به جمهوری اسلامی ایران

موضوع جهانی شدن سالهاست بخش مهمی از مباحث مربوط به تحولات جدید دنیای ما را تشکیل می دهد اگرچه فرآیند جهانی شدن فراگیر بوده اما بارزترین مصداق و نمودهای این فرآیند به حوزه اقتصاد اختصاص دارد. به دلیل اثرات بی واسطه و مستقیمی که در زندگی جوامع مختلف دارد، بررسی مقوله جهانی شدن اقتصاد از جایگاه محوری برخوردار است. برخی اندیشمندان بر این باورند که با افزایش همگرایی اقتصادی در عرصه جهانی ظهور نظام اجتماعیـ اقتصادی سرمایه داری، از سرعت و شتاب فزاینده ای برخوردار بوده است و پیشرفت های عظیم در حوزه فناوری و ارتباطات به تدریج همگرایی اقتصادهای ملی ومحلی را با اقتصاد جهانی تسهیل ساخته و بسیاری از فعالیت های اقتصادی را به شبکه اقتصاد جهانی اتصال داده است ولی بعضی دیگر نظریه پردازان معتقدند این روند نابرابر و نامتوازن می باشد و بیشترین منفعت آن به کشورهای توسعه یافته جهان تعلق می گیرد با این حال کشورهای درحال توسعه ای که مسیر جهانی شدن را طی نمودند با تطبیق شرایط اقتصادی و اجتماعی خود از مزایای جهانی برخوردار شوند. با علم به این که حرکت کشورهای در حال توسعه به سمت ایجاد فضای باز اقتصادی و ادغام در اقتصاد جهانی نتایج مختلفی را به بارآورده است و تنها تعدادی از این کشورها با بهره گیری مناسب از امکانات فراهم شده موفق شدند به نرخ های رشد اقتصادی بالاتری دسترسی پیدا کنند و در حال حاضر در زمره کشورهای تازه صنعتی شده قرار گیرند از این رو در پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی جهانی شدن از بعد اقتصادی می باشیم و به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که: جهانی شدن اقتصاد چه فرصتها و چالش هایی را برای توسعه اقتصادی ایران می تواند در پی داشته باشد؟ فرضیه ای که این رساله مطرح می کند چنین است: «جهانی شدن اقتصاد می تواند در صورت وجود ساختار تولیدی مناسب و قابل رقابت در عرصه جهانی، کارآمدی دولت و ثبات در سیاست های مالی دولت اعم از پولی و تجاری و ارزی، وجود زیرساخت های مناسب و ثبات اقتصادی وحضور در سازمانها و اتحادیه های منطقه ای نقش مؤثری در روند توسعه داشته باشد با این حال به دلیل ضعف مؤلفه های فوق در رابطه با ایران، چالش های جهانی شدن که در انزوا یافتن اقتصادی کشور متجلی است، نمود بیشتری یافته است.»