تبیین عوامل تاثیرگذار بر تاخیر پرداخت سود سهام مصوب

افزایش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و نوسانات مشاهده شده در شاخص های بازار سرمایه ، سیاست تقسیم سود را به موضوعی بحث برانگیز تبدیل نموده است. تقسیم سود از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته و پژوهش های متفاوتی در رابطه با آن انجام شده است. اما درباره دلایل عدم پرداخت سود مصوب در مهلت مقرر طبق قانون تجارت ایران ( 8 ماه پس از تصویب طبق ماده 240 قانون تجارت ) تحقیقی انجام نشده است. مشاهدات در گزارش بازرس قانونی نشان می دهد که اکثر شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ، سود تصویب شده خود را در مهلت مقرر قانونی به سهامداران پرداخت نمی کنند. بر این اساس ، نمونه ای شامل 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 الی 1390 به تعداد 1235 سال- شرکت انتخاب گردید. در این تحقیق برای گردآوری داده ها ، گزارش حسابرس و بازرس قانونی و صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار گرفته است. برای تحلیل داده های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. از آمار توصیفی برای نشان دادن شاخص های آماری مرکزی ، پراکندگی ، رسم جداول و نمودارها و از آمار استنباطی برای آزمون فرضیه و از مدل رگرسیون چند متغیره لاجستیک استفاده گردیده است. برای تحلیل داده هـای پـژوهـش نرم افزارهای excel و spss شماره 18 مورد استفاده قرار گرفته است. متغیرهای مستقل این تحقیق شامل اندازه شرکت ، نسبت بدهی ، مدیریت سیاسی ، جریان نقد عملیاتی ، کیفیت اقلام تعهدی ، نسبت سود به دارایی و زیان ده بودن شرکت است. متغیر وابسته در این تحقیق ، عدم پرداخت سود سهام مصوب میباشد . نتایج تحقیق نشان دهنده این است که میان جریان وجوه نقد عملیاتی وعدم پرداخت سود سهام مصوب رابطه معکوس وجود دارد. بر اساس نتایج بدست آمده هر چه میزان جریان نقد عملیاتی شرکت بالاتر باشد، احتمال عدم پرداخت سود سهام کاهش پیدا میکند . از متغیرهای دیگری که بر عدم پرداخت سود سهام تاثیر گذار است کیفیت اقلام تعهدی است این تحقیق نشان داد که هر چه کیفیت سود افزایش یابد ، احتمال عدم پرداخت سود کاهش می یابد. مدیریت سیاسی هم عامل تاثیر گذار دیگر است که با عدم پرداخت سود سهام رابطه مستقیم دارد و البته نسبت به دو عامل دیگر تاثیر کمتری بر پرداخت سود سهام دارد . نتایج نشان میدهد که در صورتی که سهامدار عمده شرکتی یک نهاد دولتی باشد احتمال عدم پرداخت سود در مهلت مقرر افزایش میابد . نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای زیان ده بودن ، اندازه شرکت ، نسبت سود به دارایی و نسبت بدهی بر دارایی ارتباط معناداری با احتمال عدم پرداخت سود ندارند. در نهایت نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاران و سایر ذینفعان که علاقه مند به بررسی احتمال عدم پرداخت سود سهام یک شرکت در مهلت مقرر هستند ، باید به بررسی میزان جریان نقد عملیاتی ، کیفیت اقلام تعهدی و نوع سهامداران عمده شرکت بپردازند.