بررسی پدیده فرونشست زمین و پیش بینی آن در دشت قزوین

دشت قزوین از نظر کشاورزی و تراکم جمعیتی دارای اهمیت به سزایی است. در سال های اخیر، توسعه کشاورزی همراه با افزایش جمعیت، سبب برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی شده و فشار زیادی بر این منابع وارد کرده است. به دلیل افت سطح آب زیرزمینی، زمین نشست کرده و نشانه های آن به صورت شکاف و ترک هایی در سطح زمین دیده می شود. تکنیک تداخل سنجی راداری (d-insar) یک روش مناسب برای آشکارسازی تغییرات به وجود آمه در سطح زمین می باشد. محاسبه جابه جایی های رخ داده در سطح زمین با استفاده از تکنیک d-insar شامل قابلیت های منحصربه فردی در ابعاد هزینه، زمان و دقت نسبت به تکنیک های دیگر مثل gps و استفاده از ترازیابی دقیق می باشد. در این تحقیق، نرخ و دامنه فرونشست در سطح دشت قزوین، با استفاده از تکنیک d-insar در بازه زمانی آبان 1389 تا آبان1390 محاسبه گردید. بدین منظور داده های sar از سنجنده palsar که در باند l راداری می باشد، یرای محاسبه فرونشست زمین استفاده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که حداکثر میزان فرونشست در دشت قزوین از تداخل نگارهای palsar به میزان 8/34 سانتی متر در سال (متوسط میزان فرونشست 8 سانتی متر در سال) می باشد. هم چنین در این پایان نامه سعی شده است که با استفاده از نرم افزار gis و surfer تغییرات و نوسانات افت سطح آب زیرزمینی در دشت قزوین مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور از آمار 40 چاه مشاهده ای در طی 6 سال (90-1384) استفاده شده است، نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد افت سطح آب زیرزمینی در 6 سال گذشته در دشت قزوین تا 25/22 متر (در نزدیکی تاکستان و بویین زهرا رسیده است. با توجه به این که بیشترین اثر در ایجاد فرونشست زمین، افت سطح آب زیرزمینی می باشد، بنابراین می توان با پیش بینی تراز آب زیرزمینی به فرونشست دشت قزوین پی برد. به منظور برآورد تراز آب زیرزمینی دشت قزوین، در مرحله اول چهار عامل اصلی: دما، بارش، دبی رودخانه خررود و تراز آب زیرزمینی در زمان t0-1 به صورت ماهانه، که چهار ورودی اصلی شبکه عصبی مصنوعی را تشکیل داده اند، مورد استفاده قرار گرفت. این چهار عامل اصلی می تواند تراز آب زیرزمینی را به صورت ماهانه پیش بینی کند. در مرحله دوم برای پیش بینی مکانی تراز آب زیرزمینی از داده های سال 89-88 به عنوان ورودی مدل زمین آمار استفاده گردید. بنابراین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که الگوریتم لونبرگ- مارکوارت کمترین خطا را در ساختارهای مورد استفاده داشته است و همین طور پهنه بندی تراز آب زیرزمینی نشان می دهد که افت تراز آب زیرزمینی از سمت غرب محدوده مورد مطالعه شروع و این روند به طور گسترده به سمت شرق دشت قزوین ادامه پیدا خواهد کرد.