راهبردهای دستیابی به فرم پایدار در کلانشهر اهواز

گسترش سریع شهرها، اکثر کشورهای جهان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است .تعداد زیادی از صاحب نظران معتقدا افزایش جمعیت علت اولیه ی گسترش سریع شهرها محسوب می شود و چنانچه رشد و گسترش کالبدی و فضایی شهر کنترل نگردد و برنامه ای برای آن اندیشیده نشود ، پدیده ای به نام اسپرال شهری یا پراکنش افقی بی رویه را به وجود خواهد آورد . به دلیل مسائل شهری به وجود آمده درکلانشهر اهواز و تبعاتی که گریبانگیر موقعیت حساس و خطیر این شهر روبه رشد شده است ، در این پژوهش برآن شدیم که تحقیقات و مطالعات بیشتری پیرامون مسائلی از قبیل عوامل موثر برگسترش فضایی و تعیین فرم فضایی کنونی این شهر بپردازیم. هدف اصلی این پژوهش تعیین مهمترین عوامل در گسترش فضایی شهر و همچنین تعیین فرم کنونی شهر از طریق شاخص های عملکردی است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است که برای مشخص کردن مهمترین عوامل در گسترش کلانشهر اهواز ، نظرسنجی دلفی و مدل fahp و مدل هلدرن را مورد استفاده قرار داده ایم و در ادامه برای تعیین فرم فضایی این کلانشهر طی دوره 1375 تا 1390 از مدل های آنتروپی شانون و ضریب آماره موران استفاده کرده و وضعیت را برای دوره های مختلف مورد مقایسه قرار داده ایم . نظریات کارشناسان برای تعیین مهمترین عامل گسترش فضایی شهر حاکی از آن است که عامل اجتماعی (جمعیتی ) تاثیر گذارترین عامل است ونتایج مدل هلدرن در دوره 90-1345 نیز 68 درصد عامل جمعیتی را در گسترش فضایی شهر موثر دانسته است . بررسی و مقایسه دوره های مختلف سالهای 1375 ، 1385 و 1390 با استفاده از آنتروپی شانون نشان می دهد فرم فضایی شهر پراکنده بوده و در طی این دوره ها نه تنها از پراکندگی کاسته نشده بلکه شاهد افزایش در این زمینه نیز بوده ایم .ضریب موران جمعیت و مساحت نیز طی همین دورها گویای این است که فرم شهر اهواز ازالگوی تصادفی تبعیت می کند (یعنی در برخی مناطق متراکم و در برخی مناطق پراکنده است ) .