مقایسه پتانسیل فرسایش بادی اراضی زراعی و غیر زراعی با استفاده از مدل irifr در دشت مختاران سربیشه

فرسایش بادی در مناطق خشک و نیمه خشک از مهم ترین فاکتورهای عدم توسعه محسوب می-گردد. از این رو شناخت عوامل موثر و پتانسیل فرسایش بادی در یک منطقه، یکی از اقدامات مهم مدیریتی در جهت کنترل و کاهش آثار سوء ناشی از این پدیده می باشد. محدوده مورد مطالعه قسمتی از حوزه آبخیز دشت مختاران می باشد که در فاصله 40 کیلومتری غرب شهرستان سربیشه، بین طول های 58 درجه و 58 دقیقه تا 59 درجه و 16 دقیقه طول شرقی و عرض 32 درجه و 22 دقیقه تا 32 درجه و 47 دقیقه عرض شمالی، در استان خراسان جنوبی واقع شده است. در این تحقیق به منظور تعیین و برآورد پتانسیل فرسایش بادی در اراضی زراعی و غیر زراعی از روش تجربی1 irifr.، irifr.2 و قابلیت ها و امکانات نرم افزار9.3 arcgis استفاده شده است. برای این منظور نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی محدوده، فایل رقومی ارتفاع منطقه (با قدرت تفکیک30 متر)، تصاویر ماهواره ای و گوگل ارث و همچنین اطلاعات موجود و مرتبط با اهداف تحقیق از آرشیو سازمان جهادکشاورزی و استانداری خراسان جنوبی اخذ و سپس با بازدیدهای مختلف میدانی، ابتدا محدوده کاربرد هر مدل ( اراضی غیر زراعی به روش مدل 1. irifr و اراضی زراعی به روش مدل irifr.2) تعیین و سپس برای رسیدن به دقت بیشتر بر اساس دستورالعمل ارائه شده توسط دکتر احمدی واحدهای همگن و رخساره های ژئومورفولوژی در منطقه شناسایی و مشخص و امتیاز عوامل نه گانه هر مدل برای اراضی زراعی و غیر زراعی تعیین گردید. با توجه به اهمیت فرسایش بادی، در نهایت پتانسیل فرسایش بادی و شدت آن مشخص و بر این اساس نقشه های شدت فرسایش بادی بدست آمده است. نتایج نشان داد که در بین اراضی زراعی، باغات و در بین اراضی غیر زراعی رخساره نهشته های بستر مسیل کم ترین شدت فرسایش و اراضی دیم زار و رخساره اراضی شنی هموار بیشترین شدت فرسایش بادی را به خود اختصاص داده اند. همچنین شدت فرسایش بادی در اراضی زراعی به مراتب از اراضی غیرزراعی کمتر است.