مطالعه زیست شناسی و خسارت مینوز برگ گوجه فرنگی absoluta tuta (lepidoptera: gelechiidae) (meyrick)روی چند رقم سیب زمینی

مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (meyrick)یکی از آفات مهم سیب زمینی، solanum tuberosum l.، در دنیا می باشد. در این تحقیق ویژگی های زیستی در گلخانه در دمای 5±25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری طبیعی و میزان خسارت این شب پره در مزرعه روی شش رقم سیب زمینی به نام های ایمپالا، آگریا، ساوالان، فلوریدا، امراد و مارکز مطالعه شد. در آزمایش های میزان خسارت، تعداد دالان های لاروی، تعداد لاروها و نیز تعداد برگ های دارای دالان به ازای یک گیاه در هر یک از شش رقم سیب زمینی مورد مطالعه شمارش و یادداشت می گردید. نتایج این آزمایش ها نشان داد که تعداد دالان های لاروی، تعداد لاروها و نیز تعداد برگ های دارای دالان به ازای یک گیاه روی رقم های فلوریدا و ایمپالا به طور معنی داری کمتر از رقم های آگریا، ساوالان، امراد و مارکز بود. مطالعه ی چرخه ی زندگی این شب پره روی شش رقم سیب زمینی مشخص گردید که در بین شش رقم مورد مطالعه طولانی ترین دوره نشو و نمای لاروها روی برگ های رقم های فلوریدا مشاهده گردید. همچنین، باروری حشرات کامل ماده روی رقم امراد بیشترین و روی رقم های فلوریدا و ایمپالا کمترین بود. درصد بقا از تخم تا حشره کامل روی رقم های آگریا، ایمپالا و فلوریدا به طور معنی داری کمتر از رقم های امراد، مارکز و ساوالان بود. میانگین پارامترهای زیستی شامل نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (?)، میانگین طول دوره نسل (t) و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (dt) این شب پره روی رقم مطلوب امراد به ترتیب 083/0 (نرخ ثابت تغییر جمعیت به ازای یک فرد) 04/14 (میانگین تعداد نتاج ماده/ماده/نسل)، 086/1 بر روز، 68/31 روز و 35/8 روز و روی رقم نامطلوب فلوریدا به ترتیب 058/0 (نرخ ثابت تغییر جمعیت به ازای یک فرد)، 04/7 (میانگین تعداد نتاج ماده/ماده/نسل)، 059/1 بر روز، 60/33 روز و 93/11 روز به دست آمدند. این نتایج می تواند در برنامه های مدیریت تلفیقی مینوز گوجه فرنگی در مزارع سیب زمینی مفید باشد.