تاثیر نوسانات نرخ ارز بر نقدینگی در اقتصاد ایران

امروزه نقش متغیرهای پولی و مالی در نوسانات شرایط اقتصادی کشور بسیار با اهمیت است. نقدینگی به عنوان مهم ترین متغیر بازار پول از جنبه های مختلف دارای نقش و اهمیت بسزایی می باشد که در طی سال های اخیر حالت لجام گسیخته پیدا کرده و با رشد بی رویه ای مواجه بوده است. به همین دلیل شناسایی عوامل موثر بر نقدینگی حائز اهمیت می باشد. در این میان عوامل نوسانات نرخ ارز، بدهی بانک ها به بانک مرکزی و بدهی دولت به بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفته اند. در سال های اخیر نرخ ارز نیز به عنوان یکی از متغیرهای کلیدی اقتصاد، از نوسانات زیادی برخوردار بوده است که بسیاری از متغیرهای کلان اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است. در مطالعه حاضر سعی بر آن است تا تاثیر نوسانات نرخ ارز و همین طور بدهی بانک ها و بدهی دولت به بانک مرکزی بر نقدینگی با استفاده از داده های ماهانه طی سال های 1384 تا 1391 مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور برای برآورد نوسانات نرخ ارز از مدل واریانس ناهمسانی شزطی اتورگرسیو نمایی egarch استفاده شده است. برای بررسی عوامل موثر بر نقدینگی مدل خودتوضیح برداری var و نیز توابع واکنش ضربه ای و تجزیه واریانس به کار گرفته شده است. طبق نتایج بدست آمده از پژوهش متغیرهای نوسانات نرخ ارز، بدهی بانک ها به بانک مرکزی و بدهی دولت به بانک مرکزی تاثیر مثبت بر نقدینگی داشته اند. علاوه بر نوسانات نرخ ارز، بدهی بانک ها به بانک مرکزی و بدهی دولت به بانک مرکزی، نقدینگی دوره های قبل نیر بر نقدینگی تاثیرگذار بوده است. بدین صورت که بیشترین واریانس و تغییرات نقدینگی ابتدا در اثر نقدینگی دوره های گذشته بوده و سهم نوسانات نرخ ارز، بدهی بانک ها به بانک مرکزی و بدهی دولت به بانک مرکزی در دوره های اول بسیار اندک بوده و به تدریج بیش تر می گردد، به طوری که در ابتدای دوره تقریباً تمامی تغییرات نقدینگی ناشی از نقدینگی دوره های قبل بوده و بعد از حدود 10 ماه سهم نوسانات نرخ ارز، بدهی بانک ها و بدهی دولت به بانک مرکزی به ترتیب به حدود 19 درصد، 8درصد و 2 درصد می رسد.