بررسی فیتوشیمیایی گیاه علف مارcapparis spinosa l.)) و گیاه هندوانه ابوجهل (citrullus colocynthis l.) و مطالعه برخی از خواص بیولوژیکی آن

علف مارl.) (capparis spinosa گیاهی است علفی یک ساله و درختچه ای که در مناطق گرمسیری و نیمه استوایی پراکنش دارد. در طب سنتی ایران این گیاه برای درمان رماتیسم، التهاب، امراض کبدی و کم خونی استفاده می شود. هندوانه ابوجهل گیاهی بیابانی، دارویی و غنی از روغن است که در افریقا، کشورهای عربی و هند پراکنش دارد. با توجه به ترکیبات شیمیایی مفید و استفاده های سنتی از این گیاهان هدف بررسی و مقایسه خواص آنتی اکسیدانی و بیولوژیکی عصاره های اندام های مختلف گیاه علف مار و هندوانه ابوجهل است. در این مطالعه پس از جمع آوری گیاه و خشک نمودن آن در سایه عصاره های متانولی به روش خیساندن تهیه شد، برای ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی از دو روش دی فنیل پیکریل هیدرازیل و بتا-کاروتن لینولئیک اسید استفاده شد. همچنین اندازه گیری ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی به ترتیب با استفاده از شاهد های گالیک اسید و کوئرسیتین انجام شد. نتایج نشان دادکه بیشترین وکم ترین مقدار فعالیت به دام اندازی رادیکال آزاد در روش dpph درگیاه علف مار به ترتیب درعصاره برگ ( g/mg? 83/4 ic50=) و ساقهg/ml) ? 86/6 ic50=) و در گیاه هندوانه ابوجهل به ترتیب در عصاره ساقهg/ml)?12/4(ic50= و برگ (g/ml?46/5 ic50=) مشاهده شد. اما بیشترین درصد فعالیت آنتی-اکسیدانی در روش بتا-کاروتن لینولئیک اسید مربوط به عصاره های برگ علف مار با میزان 57/82 درصد و عصاره برگ هندوانه ابوجهل 78/79 درصد و کمترین فعالیت آنتی اکسیدانی در میوه علف مار با میزان67/44 درصد و در میوه هندوانه ابوجهل 08/47 درصد مشاهده شد، بیشترین میزان ترکیب های فنولی در عصاره برگ علف مار mg/g) 73/28 ) و عصاره ساقه هندوانه ابوجهل (mg/g 15/22) و بیشترین ترکیب های فلاونوئیدی در عصاره برگ علف مار ( mg/g87/5) و میوه هندوانه ابوجهل (mg/g 09/4 ) به دست آمد. به طور کلی می توان گفت عصاره های متانولی اندام های مختلف گیاه علف مار و هندوانه ابوجهل، سطوح مختلفی از فعالیت آنتی اکسیدانی از خود نشان دادند، همچنین عصاره متانولی برگ و میوه گیاه علف مار بر روند ترمیم زخم ناشی از برش و بیمار های پوستی بسیار تاثیر گذار بوده است.