بررسی رابطه عالم ذر و تناسخ
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- نویسنده معصومه اعتصامی نژاد
- استاد راهنما محمدتقی یوسفی علی شیروانی
- سال انتشار 1390
چکیده
بر اساس آیه 172-174 سوره اعراف که اصطلاحاً به آیه ذر معروف است، قرآن کریم به طور غیر صریح، به یک موطن و نشئه ای قبل از دنیا و تعلق نفس به بدن، اشاره می کند، که درآن موطن، خداوند از ذریه بنی آدم بر پرستش خود پیمان گرفته، تا در قیامت از ربوبیت خدا اظهار بی اطلاعی نکند، که درباره این عالم، نظرات مختلفی مطرح شده است. ائمه نیز در روایات به تبیین و توضیح این آیه پرداخته اند و برخی ویژگی های آن عالم را معرفی کرده اند. با توجه به شواهد ارائه شده وقوع عالم ذر به واقعیت نزدیک تر است و مطابقت داشتن آن با ظاهر لفظی آیه و وجود روایات فراوان، موید این نظر است. اما به دلیل صعوبت درک جزئیات این مسأله، بهتر است که اصل وجود آن را پذیرفته، و جزئییات آن را به راسخین در علم واگذاریم، اختلاف ظاهری هم که در روایات مرتبط با این مسأله مشاهده می شود، هیچ گاه اصل جریان عالم ذر را مخدوش نساخته و لطمه ای به آن نمی زند. به علاوه توجه به شرایط نقل و تدوین حدیث در آن زمان، بروز چنین اختلافی را توجیه می نماید. مسأله تناسخ نیز به عنوان یکی از آموزها ی مطرح در بسیاری از ادیان، نظام های فلسفی و باور اندیشمندان است، و ادله ای بر اثبات ضرورت، امتناع و امکان آن اقامه گردیده است که گروهی از فیلسوفان ما به جهت اینکه تناسخ را محال می دانند، عالم ذر را به آن شکلی که در ظاهر آیات و روایات آمده، نمی-پذیرند و به توجیه آیه و حمل آن برخلاف معنای ظاهری اش روی آوردند و دلایل مختلفی را ارائه کردند که بر این اساس اعتقاد به عالم ذر، مستلزم تناسخ باوری است. اما با توجه به عدم استحاله عقلی عالم ذر و با اعتقاد به امکان عقلی تناسخ که به خودی خود امری محال و ذاتاً ممتنع نیست، عالم ذر به معنای ظاهری اش گونه ای از تناسخ است و امکان چنین تناسخی وجود دارد و دیگر مشکلی در تحقق عالم ذر به وجود نمی آید. واژگان کلیدی: عالم ذر، ذر، تناسخ
منابع مشابه
تواتر معنوی روایات عالم ذر
مساله اخذ میثاق و پیمان از انسانها مبنی بر پذیرش ربوبیت یگانه خدای متعال پیش از آفرینش دنیوی ایشان یکی از مباحث مهم قرآنی است که در آیه ۱۷۲ از سوره اعراف- معروف به آیه پیمان الست- مطرح گردیده است. روایاتی که در جوامع روایی به " روایات عالم ذر" مشهور است به نوعی موید وجود عالم ذر در آیه مذکور است. مسئله این است که برخی از اندیشمندان این روایات را در عداد اخبار آخبار آحاد و برخی در زمره اخبار متو...
متن کاملعالم ذر در قرآن‌کریم (بررسی 14 آیه)
موضوع این مقاله بررسی آیاتی از قرآن کریم در ارتباط با «عالم ذر» با نظری بر روایات و منابع اسلامی است. ذر در لغت به دو معنی آمده است، مورچۀ ریز و ذرات پراکنده در هوا. منشأ نام‌گذاری دوران قبل از دنیای انسان به عالم ذر، روایاتی است که از اهل بیت(ع) صادر شده است. دربارۀ خلقت انسان از گل آیات متعددی در قرآن کریم وجود دارد و روشن می‌شود که از نظر قرآن همۀ انسانها از خاک یا از گل در قالب ذره‌ای نادی...
متن کاملپاسخ به اشکالات کلامی و فلسفی درباره «عالم ذر»
موضوع عالم ذر، همواره یکی از بحث برانگیزترین مباحث قرآنی و اسلامی بوده است و مفسران، متکلمان، فیلسوفان و عارفان مسلمان درباره آن بسیار سخن گفته‌اند. آن چه از ظاهر آیات و به‌ویژه روایات اسلامی بر می‌آید، این است که هر انسانی قبل از تولد از مادر، در عالمی به نام عالم ذر، (در مرحله‌ای به‌صورت روح محض و در مرحله‌ای دیگر، همراه با بدنی خاص به‌نام بدن ذرّی) وجود فردی حقیقی داشته است. عده‌ای از اندیشمن...
متن کاملشکوفایی معرفت توحیدی عالم ذر در دنیا بر اساس روایات
معرفت ما به خداوند متعال، ریشه در عوالم قبل از این دنیا دارد و آیات و روایات از معرفتی شهودی صحبت می‌کنند که ما در عالم ذر نسبت به خدا پیدا کردیم. چنین معرفتی در ما تثبیت شده است و با آن معرفت تثبیت‌شده، پا به دنیا گذاشتیم، اما نکتۀ مهم در ارتباط با معرفت توحیدی عالم ذر، فراموشی چنین حادثه‌ای از سوی انسانها است. این معرفت فطری در حالت اضطرار، هنگام شداید و مواجهه با مرگ، ظهور می‌یابد. این مع...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023