بررسی ارتباط بین تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی و حمایت اجتماعی با فرسودگی شغلی معلمان تربیت بدنی شهر مشهد

بررسی های متعدد نشان داده اند معلمان تربیت بدنی در معرض ابتلا به فرسودگی شغلی قرار دارند. برخی از عوامل زمینه ساز این عارضه، به محیط شغلی آنان مربوط بوده که در مدل کاراسک (1979) مطرح شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی و حمایت-اجتماعی با فرسودگی شغلی معلمان تربیت بدنی شهر مشهد بود. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود. بدین منظور270 نفر از بین 870 معلم تربیت بدنی به عنوان نمونه آماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه فرسودگی شغلی (مسلش، 1981) و پرسشنامه های تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی و حمایت اجتماعی (بروورز و همکاران، 2011)، جمع آوری گردید. با توجه به نرمال بودن توزیع داده ها برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون دوربین- واتسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج نشان داد بین تقاضا های شغلی، کنترل شغلی و حمایت اجتماعی با فرسودگی شغلی ارتباط معناداری وجود دارد. ارتباط تقاضاهای شغلی تنها با بعد فرسودگی عاطفی معنادار بود، اما کنترل شغلی با سه بعد فرسودگی شغلی ارتباط معناداری نشان داد؛ این ضرایب از 26/0-تا 48/0- متغیر بود. همچنین نتایج نشان داد ارتباط معناداری بین حمایت اجتماعی با ابعاد فرسودگی شغلی وجود دارد؛ در این میان، بیشترین ضریب همبستگی به ارتباط بین حمایت اجتماعی با فقدان موفقیت فردی (40/0-=r) و فرسودگی عاطفی (39/0-=r) اختصاص داشت. همچنین نتایج نشان داد متغیر های مدل، توان تبیین فرسودگی شغلی معلمان تربیت-بدنی را دارا هستند. براساس یافته های تحقیق می توان پیشنهاد نمود که مدیران و مسئولان آموزشی زمینه ای برای افزایش کنترل شغلی و حمایت اجتماعی معلمان تربیت بدنی فراهم نمایند. همچنین پیشنهاد می شود از میزان تقاضا ی شغلی معلمان تربیت بدنی کاسته تا فرسودگی شغلی در بین آنها کاهش یافته و بتوانند وظایف آموزشی خود را به درستی انجام دهند.