تحلیل سلسله مراتبی موانع کارتیمی در محیط های تولید علم و دانش با رویکرد فازی

با توجه به اهمیت و نقش کار تیمی در سازمان های تولید علم و دانش، پژوهش حاضر بر آن بود تا با استفاده از مدل آسیب شناسی سه شاخگی، به شناسایی و بررسی موانع کار تیمی در سازمان های تولید علم و دانش ایران بپردازد. نوع پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی و روش آن بر اساس نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بر اساتید دانشگاه، متخصصان و مدیران سازمان های دانش محور است که در حیطه پژوهش صاحب نظرند و با استفاده از دیدگاه خبرگان و به کمک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی گروهی، موانع مزبور اولویت بندی شده است . همه خبرگان سال های متمادی در سازمان های دانش محور مشغول به فعالیت بوده، از این رو، آراء ایشان تا حد زیادی جامع و دقیق هستند. نمونه آماری پژوهش شامل 41 نفر از جامعه آماری فوق الذکر بوده که به روش گلوله برفی انتخاب گردیده اند. نمونه گیری به روش گلوله برفی برای پژوهش های اکتشافی، کیفی و توصیفی که در آنها تعداد پاسخ دهندگان محدود است، بسیار مناسب می باشد. گلوله برفی یک روش به منظور یافتن پاسخ دهنده است به صورتی که یک پاسخ دهنده نام پاسخ دهنده دیگری را به محقق می گوید و او نیز پاسخ دهنده بعدی را معرفی می کند و این روند به طور مداوم تکرار می شود (بالتار و همکاران ، 2012). در این پژوهش، ابتدا به روش تحلیل محتوا، 130 مانع کار تیمی مورد شناسایی قرار گرفتند؛ سپس کدهای اولیه چندین مرتبه مورد تحلیل و بازبینی قرار گرفته و 22 مولفه شناسایی شد؛ سپس جهت آزمون نتایج از تکنیک دلفی فازی استفاده گردید. در نهایت، 16 عامل به عنوان موانع کار تیمی در سازمان های دانش محور ایران شناسایی و در سه شاخه محتوایی، ساختاری و زمینه ای دسته بندی شدند. مطالعه ما در قالب یک پیمایش انجام شده است و روش توصیفی به منزله روش مبنا برای جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتواست. تحلیل محتوا در پی برجسته سازی محور های یک موضوع و متن با هدف تحلیل و توصیف و ارائه واقعیت ها می باشد. ماهیت تحقیق نیز کمی-کیفی (آمیخته) است. در پژوهش حاضر عوامل محتوایی، ساختاری و زمینه ای به عنوان متغیرهای مستقل و تمایل به انجام کارتیمی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. در طراحی پرسشنامه نیز، با بهره گیری از مبانی نظری فارسی و لاتین و استفاده از نظر صاحب نظران و اساتید محترم، عوامل بالقوه مرتبط با موضوع شناسایی و ابتدا پرسشنامه مقدماتی و پس از تعیین اعتبار و روایی آن، پرسشنامه نهایی تهیه شد. در تعیین روایی پرسشنامه، از روش روایی محتوا (اعتبار محتوا) استفاده شده است و به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. بدین منظور یک نمونه اولیه، شامل 20 پرسشنامه مابین تعدادی از خبرگان جامعه پیش آزمون گردید و سپس با استفاده از داده های به دست آمده از این پرسشنامه ها و به کمک نرم افزار آماری spss میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. از آنجا که ضرایب آلفای به دست آمده برای تک تک متغیرها و ابعاد محاسبه شده بزرگتر از 0.7 می باشد (0.8261)، لذا می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه مورد استفاده، از قابلیت اعتماد لازم برخوردار می باشد. روش اصلی گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر مصاحبه عمیق بوده است، ولی علاوه بر آن از یک پرسشنامه هفت مقیاسی نیز استفاده گردیده است. یافته های پژوهش گویای آنست که عوامل زمینه ای، ساختاری و رفتاری به ترتیب بیشترین سهم را در عدم استفاده از کار تیمی در محیط های دانشگاهی ایفا می نمایند. واژه های کلیدی: سازمان های تولید علم و دانش، سازمان های دانش محور، مراکز آموزش عالی