اثرات جانبی ایمیداکلوپرید و صابون حشره کش بر پارامترهای زیستی کفشدوزکhippodamia variegata، با تغذیه از پسیل معمولی پسته، درشرایط آزمایشگاهی

به دلیل عوارض جانبی استفاده از آفت کش ها، مقاومت آفات به آفت کش ها، تمایل مصرف کنندگان از محصولات کشاورزی عاری از باقیمانده ی آفت کش های شیمیایی و هم چنین توجه به خطرات زیست محیطی آفت کش ها، موجب توسعه ی روزافزون روش های مبارزه ی غیر-شیمیایی و به ویژه مبارزه ی بیولوژیک با آفات شده است. یکی از دشمنان طبیعی مهم حشرات آفت، کفشدوزک hippodamia variegata goeze (col.: coccinellidae) می باشد. در این پژوهش، اثرات جانبی آفت کش ایمیداکلوپرید و صابون حشره کش دی اتانول آمید روی کفشدوزک h. variegata بررسی شد. تمامی آزمایش ها در شرایط کنترل شده ی آزمایشگاهی با دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 70 درصد و دوره روشنایی 8 : 16 انجام شد. زیست سنجی حشرات کامل با استفاده از برج پاشش و روش اسپری انجام شد و از دز کشنده 25 درصد (lc25) برای تعیین اثرات جانبی آفت کش ها روی شاخص های زیستی، بقاء و تولید مثلی مراحل مختلف رشدی کفشدوزک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد آفت کش ها به طور معنی داری سبب افزایش طول دوره ی رشدی مراحل نابالغ کفشدوزک شدند. تیمار های آفت کش در مقایسه با تیمار شاهد نرخ بقا را کاهش دادند. آفت کش ایمیداکلوپرید در مقایسه با صابون حشره-کش تبعات منفی بیشتری بر پارامترهای تولیدمثلی کفشدوزک h. variegata داشت و سبب کاهش میزان آن شد. نرخ خالص بارآوری و نرخ خالص زاد آوری برای تیمارهای ایمیداکلوپرید، صابون حشره کش و شاهد به ترتیب 06/229 و 29/145، 88/234 و 44/186، 39/296 و 95/245 بود. تعداد تخم به ازای هر ماده در روز و تعداد تخم های بارور به ازای هر ماده در روز، برای تیمار دی اتانول آمید به ترتیب 29/4 و 41/3 و ایمیداکلوپرید 06/4 و 58/2 بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت، برای آفت کش های ایمیداکلوپرید و صابون با مقادیر 006/0±136/0و 006/0±139/0 در مقایسه با تیمار شاهد با مقدار 006/0±156/0ماده به ازای هر ماده در روز به طور معنی داری کاهش نشان داد (05/0 < p). با در نظر گرفتن نتایج حاصل از این پژوهش چنین به نظر می رسد با کاربرد دز زیرکشنده ی آفت کش ها و ترکیبات گیاهی و انجام آزمایش های تکمیلی، بتوان در مدیریت تلفیقی آفات دز مصرفی آفت کش ها را کاهش و از این طریق کفشدوزک ها را برای کنترل بیولوژیک آفات محافظت نمود.