اثر سطوح کود پتاسیم بر خصوصیات کمی و کیفی کتان روغنی (linum ussitatissimum l.) در حالت تنش خشکی

کتان روغنی یا بزرک (.linum usitatissimum l) از گیاهان روغنی مهم است که برای استفاده از مواد موثره آن در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی کشت آن همواره مورد توجه بوده است. در میان عوامل محدود کننده طبیعی، کمبود آب مهمترین عاملی است که به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان به شیوه های مختلف باعث محدودیت کاشت و کاهش محصولات غذایی می گردد، در بین عناصر غذائی، عنصر پتاسیم نقش فیزیولوژیکی مهمی در شرایط نامساعد محیطی در سلول ایفا کرده و موجب افزایش تحمل گیاه به شرایط نامساعد محیطی منجمله خشکی می شود. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شده که در این آزمایش چهار رژیم مختلف آبیاری در 50، 70، 100 و 130 میلی متر تبخیر از طشتک تبخیر به عنوان فاکتور اصلی و سه سطح کودی صفر، 150 و 250 کیلوگرم اکسید پتاسیم در هکتار از منبع سولفات پتاسیم بعنوان فاکتور فرعی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور های مورد اندازه گیری در این پژوهش عبارتند از: صفات رویشی، تغییرات صفات رویشی نسبت به زمان، شاخص برداشت، عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در غلاف، میزان کلسیم، میزان پتاسیم، میزان پرولین، درصد روغن دانه، درجه روز رشد، سرعت رشد نسبی و سرعت رشد محصول. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که تنش رطوبتی بدون در نظر گرفتن تیمار کودی کاهش معنی دار در تمامی شاخص های رویشی نشان داد. در این خصوص افزایش قابل توجه میزان پرولین برگ گیاه کتان تحت تنش رطوبتی نیز قابل مشاهده می باشد. در بین تیمار های اکسید پتاسیم بهترین تیمار، تیمار کودی 250 کیلوگرم اکسید پتاسیم در هکتار می باشد که تعدیل اثرات تنش رطوبتی (ایجاد مقاومت به تنش رطوبتی) را در پی خواهد داشت. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تیمار اکسید پتاسیم در سطوح مختلف تنش خشکی اثر معنی داری بر ارتفاع بوته، درصد روغن دانه، درصد کلسیم، عملکرد دانه و شاخص برداشت محصول داشت.