بررسی تطبیقی مانعیت قتل از ارث در فقه و حقوق موضوعه

همواره در طول تاریخ بر اموال و دارایی احکامی جاری بوده که بخشی از این نظام، کیفیت انتقال دارایی و عوامل و علل عدم انتقال ارث را بیان می کند. قانون مدنی در مواد 861 و 862 و 864 علاوه بر اینکه موجبات انتقال ارث را بیان می کند، در مواد 880 تا 885 عوامل و اسباب انتقال ترکه را نیز بر می شمارد. چهار مانع قتل، کفر، لعان و ولادت از زنا از جمله عواملی هستند که قانون مدنی ایران آن ها را از موانع ارث می داند هر چند فقها نسبت به تعیین موانع ارث متفق القول نیستند، اما نویسندگان قانون مدنی موانع مذکور را بر اساس نظر مشهور بیان کرده اند. قتل تنها موردی است که در بیشتر کشورهای اسلامی به عنوان مانع توارث شمرده شده و چه بسا، حکمت این امر جلو گیری از تحقق یافتن برخی نیات سوء، مانند قتل مورث توسط وارث بوده است که انگیزه های مادی عمده ترین انگیزه ارتکاب جرم محسوب می شود. بر همین اساس قتل عمد ( مباشرتا یا به تسبیب) مانع ارث دانسته شده است. در این پژوهش پس از بیان مفاهیم و توضیح مصطلحات این باب و مروری بر موارد اختلافی و مورد اتفاق، "قتل عمد" به طور ویژه به عنوان یکی از موانع توارث، در فقه مذاهب اسلامی مورد مطالعه قرار گرفته و نگاه قانونگذار مدنی ایران نیز طرح گردیده است.