تعیین شبکه پایش مناسب کیفی آب زیرزمینی(مطالعه موردی دشت اسفراین)

برنامه ریزی و مدیریت آبخوان ها با تغییرات پیش آمده در بخش های مختلف زندگی نوین بشر بیش از پیش اهمیت یافته است. می توان گفت در محدوده مطالعاتی اسفراین اهمیت تقسیم و تخصیص آب سطحی بیش از آب زیرزمینی است. اما آب زیرزمینی ثروتی پنهان برای آینده است و باید در حفظ و درست مصرف کردن آن کوشید. در این پژوهش به منظور مدیریت آبخوان اسفراین واقع در خراسان شمالی با از استفاده از مدولgeostatistical analyst در نرم افزار arc gis9.3 شبکه پایش مناسب بررسی شد. در بررسی داده ها، 116 داده مربوط به دو ماه شهریور و مهر که آبخوان در نامساعدترین حالت خود می باشد، از نیمه دوم سال های آبی 85، 87، 89، 90، 91 و 92 انتخاب شدند. از بین پارامترهای کیفی اندازه گیری شده، سه پارامتر سختی کل(th)، کل مواد جامد محلول(tds) و نسب جذب سدیم(sar) انتخاب شدند. این سه پارامتر با نیم تغییرنماهای مختلف بررسی شدند. از روش های درون یابی زمین آماری کریجینگ و کریجینگ گسسته برای پهنه بندی استفاده شد. با مقایسه پهنه بندی این سه پارامتر با شاخص های کیفیت آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی می توان گفت میزان سختی کل و کل مواد جامد محلول برای شرب و صنعت مناسب نیست و در بررسی نسبت جذب سدیم نقاط مشاهده ای، بر اساس طبقه بندی ویلکاکس شور یا خیلی شور بودند. بهترین شبکه برای سختی کل و کل مواد جامد محلول شبکه پایش 89 و برای نسبت جذب سدیم شبکه سال 92 بود. با کنار گذاشتن چهار نقطه مشاهده ای از 19 نقطه شبکه پایش سال 89 بهترین شبکه پایش محاسبه شد. شبکه پایش مناسب کنونی دارای 15 نقطه نمونه برداری است. با این نقاط دشت اسفراین تیسن بندی شد و سپس مساحت، کاربری اراضی و چینه شناسی پلیگون ها بررسی شد. با الویت بندی، مناطق مناسب برای افزایش نقاط پیشنهاد شد.