تحلیل مردم شناختی زن سنتی و زن مدرن در فیلم "مادر" علی حاتمی

پژوهش حاضر با هدف تحلیل مردم شناختی زن سنتی و زن مدرن در فیلم "مادر" علی حاتمی انجام شده است. فیلم مادر در دهه شصت در برهه ای از زمان ساخته شد که چالشهای بین نقش های سنتی و مدرن زنان در جامعه نمودی بارز داشت. داده ها با استفاده از روش نشانه شناسی به صورت کیفی به دست آمده است. در چارچوب نظری تحقیق از رویکرد تفسیری کلیفورد گیرتز و نظریات نشانه شناختی سوسور استفاده نموده ایم. نتایج بدست آمده نشان داد زن در سینمای علی حاتمی به طور عام و فیلم مادر بطور خاص نقش پر رنگی دارد. مطالعه نشانه شناختی فیلم مادر هویتی چندگانه از زن را به نمایش می گذارد که در آن زنان درگیر چالش های ناشی از ایفای نقش های سنتی و مدرن می باشند، از طرفی انگاره های سنتی کانون توجه خود را خانواده و نقش های خانگی زنان قرار می دهد و به تبع آن انتظار ایفای این نقش ها از آنان می رود، از طرف دیگر زنان مدرن در فیلم مادر سعی در خروج از انگاره های فرهنگی حاکم بر جامعه را دارد، و این عمل را با روشهای گوناگون مانند به تمسخر گرفتن رفتارهای سنتی انجام می دهد و در مقابل انگاره های فرهنگی حاکم بر فیلم مادر به طرد رفتار زن مدرن می پردازد. فضای آمیخته به سنت در فیلم مادر که تمامی ابعاد فیلم مانند معماری خانه، لباس، وسایل داخل خانه و حتی موسیفی فیلم را در بر گرفته است. زنان سنتی در فیلم مادر به صورت تمام و کمال پذیرای نقش های سنتی خود هستند، و در تمامی زمینه ها سعی در رعایت آن دارند. نحوه مدیریت زنان بر جنبه های مختلف نقش های سنتی و مدرن در فیلم مادر ضعیف است، بصورتی که این نقش ها اغلب به صورت تک بُعدی ایفا می گردد، و زنان قادر به ایفای هر دو نقش سنتی و مدرن خود نیستند. واژه های کلیدی : مردم شناختی، زن سنتی، زن مدرن، مادر، رویکرد تفسیری کلیفورد گیرتز، نشانه شناختی، علی حاتمی.