اثربخشی فرزند درمانی بر سطوح ارتباطی مادر-کودک در مادران دارای کودکان آزار دیده

هدف از پژوهش حاضر اثر بخشی فرزند درمانی بر سطوح ارتباطی مادر-کودک ( استرس والدینی، رابطه ی والده کودک، طرد – پذیرش والدینی و کودک آزاری) در مادران دارای کودکان آزار دیده بود. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود، برای شناسایی کودکان آزار دیده ی (جسمی، عاطفی و غفلت) ابتدا پرسشنامه ی کودک آزاری بر150 کودک 9-6 ساله که با نمونه گیری در دسترس از بهزیستی، مهد کودک ها و مناطق کم درآمد شهرستان اردبیل انتخاب شده بودند، به اجرا درآمده سپس از بین 54 کودکی که بالاترین نمرات را کسب کرده بودند، 30 کودک به صورت تصادفی انتخاب شدند و از مادران آنها برای شرکت در جلسات آموزشی دعوت به عمل آمد. در فرآیند درمان آزمودنی ها به 26 نفر تقلیل یافتند و در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (14نفر) قرار گرفتند. قبل از مداخله، تمامی آزمودنی ها با شاخص استرس والدینی (psi) و فرم کوتاه آن((psi/sf، پرسشنامه ی طرد- پذیرش والدینی (parq) و پرسشنامه ی کودک آزاری (caq) ارزیابی شدند. مادران گروه آزمایش در 5 جلسه، آموزش فرزنددرمانی را براساس دستورالعمل لندرث و براتون (cprt) دریافت نمودند. پس از اتمام درمان از مادران و فرزندان شان پس آزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (manova) مورد تحلیل قرار گرفتند. با توجه به یافته های حاصل از تحلیل مانوا، فرزند-درمانی منجر به کاهش معنادار استرس والدینی، بهبود رابطه ی والد- کودک و افزایش پذیرش والدینی و کاهش طرد والدینی در گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل گردید. اما باعث کاهش معنادار کودک آزاری در پی جلسات درمان در گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه نشد. این نتیجه می تواند ناشی از متفاوت بودن پرسشنامه مورد اندازه گیری این متغیر باشد و از طرف دیگر نشان می دهد مولفه های کودک آزاری به علت پیوند با رفتارهای عینی در فرزند درمانی به طور کامل در نظر گرفته نشده است.