تاثیر باکتری تثبیت کننده نیتروژن(ازتوباکترو آزوسپیریلوم) بر صفات زراعی و عملکرد کلزا

به منظور بررسی اثر باکتری های تثبیت کننده نیتروژن (ازتوباکتر و آزوسپیرییلوم)، بر صفات زراعی و عملکرد گیاه کلزا رقم هایولا 401، آزمایشی در سال زراعی 91-90 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. عامل اصلی سطوح مختلف کود نیتروژن از منبع اوره در 4 سطح (0، 50، 100، 150 کیلوگرم در هکتار)، عامل فرعی 4 سطحزمان و نحوه مصرف کود نیتروکسین (شامل: b0- عدم مصرف کود نیتروکسین، b1- مصرف در زمان کاشت به صورت بذر مال، b2- بذر مال در زمان کاشت + محلولپاشی پای بوته در زمان رزت برابر مقدار توصیه شده، b3- بذر مال + محلولپاشی رزت ( نصف مقدار توصیه شده) + محلولپاشی پای بوته قبل گلدهی (نصف مقدار توصیه شده) بودند. نتایج نشان داد، کارایی مصرف کود، بازده زراعی و شاخص برداشت نیتروژن تحت تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و نیتروکسین قرار گرفت. همچنین اثر متقابل آن ها به جز شاخص برداشت نیتروژن از لحاظ آماری در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بالاترین کارایی مصرف نیتروژن و بازره زراعی آن به ترتیب با 79/31 و 87/10 کیلوگرم بر کیلوگرم در تیمار کاربرد 50 کیلوگرم کود نیتروژن به همراه مصرف نیتروکسین به روش بذرمال و محلولدهی در زمان های رزت و قبل گلدهی و تیمار مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن به همراه مصرف نیتروکسین به شیوه فوق به دست آمد. عملکرد و اجزای عملکرد تحت تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و نیتروکسین قرار گرفتند. اثر متقابل آن ها نیز به جز تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته معنی دار شد. بر اساس جدول مقایسه میانگین، بیشترین عملکرد دانه با 37/2593 کیلوگرم در هکتار متعلق به تیمار کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن به همراه مصرف نیتروکسین به شیوه بذرمال و محلولدهی در زمان های رزت و قبل گلدهی بود، البته از لحاظ آماری تفاوت معنی داری با تیمار مصرف 100 کیلوگرم کود نیتروژن و مصرف نیتروکسین به شیوه فوق حاصل نشد. در بین اجزای عملکرد بیشترین همبستگی (**93/0 r=) بین طول غلاف و عملکرد دانه مشاهده شده است. صفات مورفولوژیک گیاه نظیر ارتفاع بوته، قطر ساقه و محتوی کلروفیل تحت تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و نیتروکسین قرار گرفت، همچنین اثرات متقابل آنها به جز محتوی کلروفیل معنی دار نشد. بالاترین ارتفاع بوته کلزا با 8/149 سانتیمتر در تیمار مصرف 150 کیلوگرم کود نیتروژن حاصل شد. بیشترین محتوی کلروفیل با 33/51 درصد در تیمار کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن به همراه مصرف نیتروکسین به روش بذرمال حاصل شد. همچنین بین شیوه های مختلف مصرف نیتروکسین و تیمارهای کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن از لحاظ آماری اختلاف معنی داری در محتوی کلروفیل مشاهده نشد. ارتفاع بوته (**93/0 r=) بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. عملکرد روغن تحت تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و اثر متقابل آن با سطوح کود نیتروکسین قرار گرفت و در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بیشترین میزان عملکرد روغن با 43/774 کیلوگرم در هکتار در تیمار 100 کیلوگرم کود نیتروژن به همراه مصرف نیتروکسین به شیوه بذرمال و محلولپاشی در زمان های رزت و قبل گلدهی حاصل شد که 16 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داشته است. همچنین درصد پروتئین دانه تحت تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و سطوح مختلف نحوه و زمان مصرف نیتروکسین قرار گرفت و در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد، اما اثر متقابل آن ها معنی دار نشد. بیشترین درصد پروتئین دانه با05/27 درصد در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن حاصل شد.