ارتقاء شهر قم به سطح شهر تأثیرگذار منطقه ای از دیدگاه جهانی شدن

گردش جهانی سرمایه، کالا و از همه مهم تر اطلاعات به عنوان عوامل و نیروهای جهانی شدن صورت بندی جدیدی از روابط اقتصادی، اجتماعی و فضایی را شکل داده است. در این فرایند ، در برخی شهرها نقش های جدیدی ظهور کرده و گاهی نقش های گذشته در مقیاس جهانی ارتقاء یافته است. ظرفیت های موجود در شهرها موجب توجه عوامل جهانی شدن به شهرها است. خصیصه اصلی این تحولات، توسعه بخش خدمات و فراملی و جهانی شدن مقیاس تأثیرگذاری این عملکردهاستاستدلال بر این است که زمینه های فرهنگی – مذهبی مهم ترین زمینه رقابت را برای شهر قم جهت تأثیرگذاری منطقه ای فراهم می آورند و زیرساخت های فرهنگی و زیربنایی قم ، از محدودیت های اساسی شهر قم برای نقش آفرینی در سطح فراملی می باشند. از این رو تحقیق حاضر، به بررسی موضوع ارتقاء شهر قم به سطح شهر تأثیر گذار منطقه ای پرداخته است . بدین منظور ابتدا شاخص های شهر جهانی از نظریات مرتبط با موضوع شناسایی و جایگاه شهر قم به صورت تطبیقی با تعدادی از مناطق کلان شهری و شهر نجف به عنوان تأثیرگذارترین شهر شیعی تا دوره اخیر مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که شهر قم دارای پتانسیل هایی برای نقش آفرینی در بُعد فراملی در زمینه های فرهنگی و آموزش دینی دارد؛ اما به دلایلی از قبیل عدم ارتباط گسترده با جهان خارج که ناشی از نبود زیرساخت های مورد نیاز و همچنین انزوای ژئوپلیتیکی برای ورود به شبکه شهرهای جهانی یا حداقل نقش آفرینی فراملی در حد منطقه ای (خاور میانه و جهان اسلام) با محدودیت های جدی مواجه است. تخصیص نقش فعال در اقتصاد منطقه ای و جهانی برای شهر قم منوط به درک عمیق روند جهانی شدن ، شناخت مکانیزم های هدایت گر در شبکه شهرهای جهانی ، اتخاذ رویکردهای مناسب در برنامه های کلان ملی و تدوین استراتژی توسعه فضایی در راستای استفاده از فرصت های بین المللی می باشد.