تحلیل اثرات رهبری و فرهنگ سازمانی بر رفتار کارکنان وزارت جهاد کشاورزی

هدف کلی این تحلیل اثرات رهبری و فرهنگ سازمانی بر رفتار کارکنان وزارت جهاد کشاورزی بود. جامعه آماری تحقیق کارکنان معاونت های ستادی وزارت جهاد کشاورزی بودند ( 1295n=). با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 295 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و روش نمونه گیری طبقه ای تناسبی مورد استفاده قرار گرفت. این تحقیق پیمایشی با استفاده از روش ترکیبی در دو بخش کیفی و کمی انجام شد که بخش کمی بعد غالب تحقیق را تشکیل می دهد. در بخش کیفی تحقیق برای تدوین چارچوب نظری تحقیق از دو مرحله بهره گرفته شد ابتدا در مرحله واگرا با استفاده از نمونه گیری تئوریک لیستی از متغیرها با محوریت توانمندسازی روانشناختی انتخاب شدند و چارچوب نظری مقدماتی تحقیق شکل گرفت سپس در مرحله همگرا به منظور توافق سنجی در رابطه با متغیرهای انتخابی، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد و بر اساس نظرات پانل متخصصان چهار متغیر (یادگیری سازمانی، عدالت سازمانی، تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی) غربال شدند. به طور کلی چارچوب نظری نهایی تحقیق از سه بخش تشکیل شد: متغیرهای زمینه ای (رهبری خدمتگزار و فرهنگ سازمانی)، متغیر میانجی (توانمندسازی روانشناختی) و متغیر عملکردی (رفتار شهروندی سازمانی). در بخش کمی تحقیق برای بررسی ادراک کارکنان در رابطه با متغیرهای چارچوب نظری از نرم افزار spss و به منظور تحلیل اثرات سازه های تحقیق بر روی همدیگر از مدلسازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار لیزرل بهره گرفته شد. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات پانلی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی، رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی مورد بررسی و تایید قرار گرفت. برای تعیین روایی سازه ای از تحلیل عاملی اکتشافی (efa) و روایی تشخیصی (ضریب میانگین واریانس استخراج شده (ave)) استفاده شد. تعیین پایایی پرسشنامه با استفاده از دو روش آلفای کرونباخ و پایایی مرکب (cr) تعیین شد. برای تدوین مدل های اندازه گیری سازه های تحقیق از تحلیل عاملی تاییدی مرحله دوم استفاده شد که نتایج آن نشان داد که مولفه های سازه های مورد مطالعه قابلیت اندازه-گیری سازه مورد نظر را دارا می باشند ولی از بین مولفه های رفتار شهروندی سازمانی متغیر وجدان کاری به دلیل عدم معنی داری حذف شد. نتایج تحلی مسیر نشان داد که در معاونت های مورد مطالعه رهبری خدمتگزار بر روی دو متغیر فرهنگ سازمانی و توانمندسازی روانشناختی اثر مثبت و معنی داری در سطح خطای یک درصد داشت ولی اثر رهبری خدمتگزار بر روی رفتار شهروندی سازمانی معنی دار نشد. فرهنگ سازمانی بر روی توانمند سازی روانشناختی تاثیر مثبت و معنی داری در سطح یک درصد داشت. همچنین توانمند سازی روانشناختی نیز بر روی رفتار شهروندی سازمانی اثر مثبت و معنی داری در سطح خطای یک درصد داشت. مقادیر ضرایب تبیین (r2) بدست آمده نشان داد که رهبری خدمتگزار 29 درصد از تغییرات فرهنگ سازمانی را در وزارت جهاد کشاورزی تبیین کرد و متغیرهای زمینه ای (رهبری خدمتگزار و فرهنگ سازمانی) 54 درصد تغییرات متغیر میانجی (توانمندسازی روانشناختی) را تبیین نمودند و متغیرهای فرهنگ سازمانی و توانمندسازی روانشناختی نیز 49 درصد از تغییرات متغیر عملکردی تحقیق (رفتار شهروندی سازمانی) را در وزارت جهاد کشاورزی تبیین کردند.