مطالعه برهم کنش سیلیکات سدیم و کلرید سدیم در جوانه زنی بذرها،تکوین دانه دانه رست ها و تکوین اندام های رویشی و زایشی گیاه گاوزبان دارویی borago officinalis l.

در این تحقیق تاثیر سیلیکون و شوری و بر هم کنش آن ها بر جوانه زنی بذر و برخی شاخص های ریخت شناسی، تشریحی ، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه گاوزبان دارویی مورد بررسی قرارگرفت. آزمایش هادرشرایط کشت گلخانه و به صورت کشت هیدروپونیک انجام شد. دانه رست ها به ظروف پلی اتیلنی غیر قابل نفوذ به نور با حجم 5/1 لیترحاوی محلول غذایی پایه لانگشتــاین تغییریافته منتقل شدند. پس ازرشد دانه رست ها و رسیدن به مرحله 4 برگی، تیمارشوری وسیلیکون اعمال گردید . تیمارسیلیکون (na2sio3) درشش سطح( 0، 5/0، 1، 5/1، 2 و 5/2 میلی مولار) و شوری در دو سطح( 0 و 120 میلی مولار)کلریدسدیم (nacl ) صورت گرفت.نتایج حاصل از آزمایش هانشان می دهد که تنش شوری به طور معنی داری باعث کاهش خصوصیات جوانه زنی بذر گاوزبان گردید. در حالی که کاربرد سیلیکون به تنهایی و توأم با شوری باعث بهبود خصوصیات جوانه زنی بذر گردید. همچنین بررسی نتایج مربوط به شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نشان داد که تنش شوری باعث کاهش پارامترهای رشد( وزن تروخشک ، سطح برگ )، مقدار رنگیزه های فتوسنتزی و غیر-فتوسنتزی، قندهای احیاکننده، ترکیبات فنلی، پروتئین محلول و کاهش فعالیت آنزیم کاتالازمی شود. در حالی که درگیاهان تیمار شده با شوری و سیلیکون این کاهش تعدیل می گردد. از طرف دیگر تنش شوری باعث افزایش مقدارپرولین،گلایسین بتائین، مالون دی آلدهید، سایر آلدئیدها و افزایش فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیدازگردید. این افزایش ها در واقع نشان دهنده فعال شدن سازوکارهای دفاعی گیاه درشرایط تنش شوری است. در تیمار توأم سیلیکون و شوری، سیلیکون با کاهش اثرات مضر تنش شوری باعث افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش شوری می شود و در مجموع در بین غلظت های مورد آزمایش در این پژوهش، غلظت 5/1 میلی مولار سیلیکون مناسب ترین غلظت می باشد. نتایج مربوط به بررسی های تشریحی گیاه در مرحله رویشی و زایشی نشان می دهدکه تنش شوری تاثیر مشخصی بر ساختمان ساقه و بویژه بافت آوندی، ضخامت بافت کلانشیم، ضخامت کوتیکول دارد. تغییرات تشریحی ایجاد شده در ریشه تحت تنش شوری شامل،کاهش قطر ریشه،کاهش تعداد لایه های پوست ریشه و سیستم آوندی کوچک تر می باشد. بررسی نتایج برش های عرضی برگ گاوزبان نشان می دهد که تحت تنش شوری، تغییرات تشریحی عمده شامل ضخیم شدگی کوتیکول، افزایش ضخامت بافت کلانشیم ، افزایش ضخامت پهنک برگ، کاهش فضاهای بین سلولی در مزوفیل برگ صورت می گیرد.از تغییرات جالب توجه دیگر در مرحله رویشی تغییر در ساختار و تراکم کرک و روزنه تحت شرایط تنش شوری می باشد.در مرحله زایشی نیز تنش شوری اثرات قابل توجهی بر نمو گامتوفیت نر و گامتوفیت ماده از جمله تغییر ساختار و ضخامت لایه های دیواره بساک ، شکل میکروسپور، چسبیدگی دانه های گرده و غیره دارد. نظر به اینکه شوری از دیدگاه های متفاوتی گیاه گاوزبان را تحت تاثیر قرار داده است و موجب تغییرات تشریحی در مرحله رویشی و زایشی آن شده است، لذا این تغییرات اغلب به صورت سازش هایی در گیاه مورد توجه قرار می گیرند تا شانس تحمل گیاه را نسبت به شوری افزایش دهند.کاربرد سیلیکون باعث می شود که بسیاری از این تغییرات تعدیل شده و بسیاری از خصوصیات نموی گیاه در تیمار هم زمان شوری و سیلیکون شبیه گیاه شاهد باشد.