بهینه سازی تخصیص آب و زمین های زراعی در حوضه دریاچه ارومیه

چکیده بهینه سازی شبکه توزیع آب آبیاری برای مقدار آب در دسترس و زمین های قابل کشت یکی از بهترین راه های افزایش سود کشاورزان تحت پوشش اراضی آن است. تخصیص آب در این سیستم ها معمولاً بر اساس پیش بینی عواملی مثل تقاضای آب برای محصولات و مقدار آب قابل دسترس صورت می گیرد. عدم اطمینان در پیش بینی این عوامل جزء ذات سیستم های توزیع آب کشاورزی است. در مطالعه حاضر به بهینه سازی تخصیص آب و اراضی تحت پوشش سدهای فعال در حوضه دریاچه ارومیه به منظور حداکثر کردن سود مصرف کنندگان برای سه سال افق برنامه ریزی (95-1393) پرداخته شد. برای بررسی تأثیر عدم حتمیت در تخصیص آب و زمین های زراعی این منطقه از بهینه سازی با پارامترهای کنترل کننده میزان محافظه کاری استفاده شد. برای بررسی حساسیت مدل به افزایش راندمان و میزان محافظه کاری سناریوهای متفاوتی اعمال شد. مدل ارائه شده در چهار راندمان 35، 45، 55 و 65 درصد، سطوح متفاوت عدم حتمیت و در نهایت ترکیبی از این سناریوها بررسی شد. نتایج نشان داد که با میزان عدم حتمیت سود کشاورزان حاصل از انتقال آب کاهش می یابد. نتایج نشان داد که جهت تأمین آب مود نیاز دریاچه ارومیه و هم چنین بخش های دیگر در محدوده بعضی از سدها نظیر سد شهرچایی و بوکان سطح زیرکشت به ناچار حدود 50 درصد در سال اول دوره برنامه ریزی و حدود 40 درصد در سال دوم برنامه ریزی باید کاهش یابد. سدهای دیگر نیز سطح زیر کشت را نسبت به سطح زیر کشت فعلی حتی الامکان باید کاهش دهند.